Lịch sử quan hệ đối ngoại của Thái Lan (Xiêm) qua các thời kỳ luôn là đề tài hấp dẫn, thu hút nhiều học giả quan tâm, nghiên cứu, đặc biệt là quan hệ đối ngoại của Thái Lan với các nước phương Tây trong các thế kỷ XIX đến nửa đầu thế kỷ XX, không chỉ là vấn đề nổi cộm trong lịch sử Xiêm mà còn liên quan đến nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Từ thế kỉ XV trở đi, các thương nhân châu Âu bắt đầu đến đặt quan hệ buôn bán với Thái Lan. Đây là nguyên nhân để chủ nghĩa thực dân xâm nhập vào thị trường Thái cũng như hầu hết các nước Đông Nam Á. “Chính sách mở rộng và bình đẳng trong các mối quan hệ với phương Tây đã giúp Xiêm tránh được sự lôi kéo của bất kì nước nào”[32, tr. 156], cũng như lợi dụng sự mâu thuẫn giữa các nước lớn để Thái Lan củng cố quyền lực trong nước, mở rộng phạm vi ảnh hưởng ra xung quanh, với hướng đi đó, Thái Lan đã trở thành một nước ngày càng phát triển ở Đông Nam Á. Bước sang thế kỉ quá trình xâm chiếm thuộc địa của chủ nghĩa thực dân phương Tây được đẩy mạnh, các quốc gia châu Á nói chung và Đông Nam Á nói riêng đứng trước hiểm họa mất nước. Đứng trước tình thế đó, không giống như các vị vua phong kiến bảo thủ ở Châu Á lúc bấy giờ, các vua Rama của vương quốc Xiêm đã có những chính sách đối ngoại hết sức khôn khéo, từ chỗ biết “cân bằng lực lượng” giữ vững các quan hệ đối với các nước phương Tây đến chỗ biết “xoay chiều” trong những lúc gặp nguy hiểm và từ đây vương quốc Thái Lan bắt đầu bước vào vũ trường chính trị với đường lối ngoại giao mang bản sắc riêng của mình. Đó là nền ngoại giao “cây tre” biết uốn mình không bao giờ gãy, với đường lối đối ngoại “cởi mở” khôn khéo đó không chỉ giúp Thái Lan giữ vững được độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, mà còn giúp họ tiếp cận được với thị trường thế giới, buôn bán với người châu Âu, vươn lên phát triển mạnh về kinh tế theo con đường tư bản chủ nghĩa, trở thành một quốc gia giàu mạnh trong khu vực và ảnh hưởng trên trường quốc tế. Như vậy, mối quan hệ đối ngoại của Thái Lan với các nước phương Tây trong giai đoạn này là một mối quan hệ hết sức sinh động và hấp dẫn, nghiên cứu nó cho phép chúng ta rút ra được những bài học kinh nghiệm quý báu trong công tác đối ngoại. Trong một thời kì đầy khó khăn và phức tạp không những với riêng nước Thái Lan mà cả đối với khu vực Đông Nam Á. Nhưng với nền ngoại giao “khôn khéo”, “linh hoạt” của mình, Thái Lan đã giữ vững nền độc lập trước những thủ đoạn tinh vi và âm mưu thâm độc của chủ nghĩa thực dân phương Tây. Có thể nói đó là một điều “phi thường” mà không một quốc gia nào ở Đông Nam Á làm được lúc bấy giờ. Hơn nữa, Thái Lan là một nước gần gũi có quan hệ lâu đời với Việt Nam, vì vậy một khi hiểu biết về nhau trong quá khứ cũng như trong hiện tại tạo cho chúng ta nhiều cơ hội, điều kiện để giao lưu học hỏi lẫn nhau cũng như trao đổi kinh nghiệm để phát triển đất nước. Đặc biệt, hiện nay Đảng và Nhà nước ta đang thực hiện chính sách đối ngoại “mở rộng đa phương hóa và đa dạng hóa” với các nước để nhằm tăng cường tình hữu nghị đoàn kết cùng phát triển dựa trên nguyên tắc: “Tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ” của nhau. Càng cấp thiết hơn khi Việt Nam là thành viên khối ASEAN, WTO, và một số tổ chức quốc tế quan trọng khác. Vì vậy nghiên cứu về lịch sử Thái Lan nói chung và lịch sử đối ngoại Thái Lan nói riêng có ý nghĩa thiết thực để mở rộng quan hệ đối ngoại trên nhiều phương diện, nhiều lĩnh vực giữa Việt Nam và Thái Lan trong thời đại ngày nay. Xuất phát từ những lí do khoa học và thực tiễn nói trên tôi quyết định chọn đề tài: “Quan hệ đối ngoại của Thái Lan với phương Tây từ Rama III đến Rama V (1824-1910)” làm đề tài Khóa luận tốt nghiệp của mình.