Trong những năm gần đây, khi điều kiện kinh tế ngày một phát triển,nhu
cầu đi du lịch, thư giãn, tham quan cũng ngày một tăng. Du lịch đang phát triển
nhanh chóng không chỉ riêng ở nước ta mà với quy mô toàn cầu. Nó được mệnh
danh là ngành công nghiệp không khói. Theo xu thế thân thiện với môi trường
của tất cả các ngành kinh tế,trong ngành du lịch đã xuất hiện các hình thức du
lịch gắn với bảo vệ môi trường như du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng Vì
vậy,nghiên cứu sự phát triển của các hình thức này là rất cần thiết.
Nằm cách Hạ Long chưa đầy 40km Vân Đồn cũng được biết đến như một
trong những điểm du lịch sinh thái hấp dẫn của Quảng Ninh. Trong quy hoạch
tổng thể phát triển du lịch Quảng Ninh 2000 – 2010 Vân Đồn được xác định là
một trong bốn không gian phát triển du lịch trọng điểm. Với tài nguyên du lịch
phong phú, lịch sử phát triển lâu đời, Vân Đồn là vùng đất rất có tiềm năng để
phát triển du lịch đặc biệt du lịch sinh thái, du lịch biển. Tuy nhiên, hiện thế
mạnh đó chưa được khai thác một cách hiệu quả mà người ta vẫn hay nói một
cách văn chương rằng “ như nàng công chúa ngủ trong rừng”. Chúng ta chưa
biết cách đánh thức tiềm năng mà biểu hiện rõ nhất ở đời sống của người dân,
nhất là các dân tộc thiểu số và những người dân sống trong các xã hải đảo. Cái
nghèo vẫn đeo đẳng và chưa thoát ra được các xã của vùng đất miền biển này.
Nhiều xã cũng đã biết phát triển kinh tế xã hội từ việc khai thác tiềm năng du
lịch, song nguy cơ tái nghèo còn đang hiện hữu do du lịch chưa thật sự phát triển
một cách bền vững. Có thể nói rằng, vấn đề con người, cơ sở hạ tầng, các điều
kiện tự nhiên chính là những nhân tố cơ bản, quan trọng tác động trực tiếp tới
việc khai thác những giá trị kinh tế từ du lịch. Hơn nữa, đây còn là khu vực mà
hệ thống điện- đường – trường – trạm còn yếu, đây là những khó khăn rất lớn
trong quá trình phát triển du lịch. Do đó việc triển khai thực hiện phát triển du
lich sinh thái dựa vào cộng đồng gắn với xoá đói giảm nghèo bền vững mang
Khoá luận tốt nghiệp Bùi Thị Hà
7
tính tổng hợp để giúp nhân dân ổn định đời sống, xoá đói giảm nghèo cho các xã
nghèo thuộc các xã xa xôi của huyện là nhu cầu hết sức cần thiết.
Sự tham gia của CĐĐP trong các hoạt động du lịch ở đây cho đến nay vẫn
còn ở mức thấp, người dân mới chỉ chủ yếu tham gia vào một số khâu, lợi ích
kinh tế không thường xuyên và bấp bênh, theo mùa du lịch. Các hình thức tham
gia hầu như mang tính tự phát, xuất phát từ quy luật cung, cầu của kinh tế thị
trường ( người dân thấy có lợi, có thu nhập thì tham gia làm), trong khi đó đất
canh tác để làm nông nghiệp và diện tích đất nuôi trồng thuỷ hải sản thì ngày
càng thu hẹp để sử dụng mục đích du lịch. Do đó, vấn đề việc làm của người dân
lại trở nên cần thiết hơn.
Vì những lý do trên, với mong muốn góp phần vào việc phát triển hơn nữa
hoạt động Du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng ở Vân Đồn, tác giả đã lựa chọn
đề tài : “Phát triển du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng tại Vân Đồn, Quảng
Ninh” làm khoá luận tốt nghiệp chuyên ngành Du lịch – Văn hoá của mình.