Xửlý ngôn ngữtựnhiên nói chung và phân tích cú pháp ngôn ngữtựnhiên nói riêng là những vấn đềquan trọng của trí tuệnhân tạo, được nhiều nhà khoa học trên thếgiới quan tâmnghiên cứu trong suốt 50 nămqua. Các ứng dụng trong lĩnh vực này rất phong phú. Ta có thể điểmqua một số ứng dụng chính nhưdịchmáy, kiểm tra và chữa lỗi văn bản, chuyển giao diện người – máy sang ngôn ngữtựnhiên, nhận dạng chữviết, thiết kếngười máy có khảnăng hiểu và nói được tiếng của con người Bài toán phân tích cú pháp ngôn ngữtựnhiênbằng máy tính là bài toán lớn và phức tạp. Với tiếng Việt – một ngôn ngữrất phức tạp thì dường nhưbài toánnày lại càng khó khăn hơn. Chúng ta đã có một sốcông trình nghiên cứu vềxửlý tiếng Việt và đã đạt được một sốthành công nhất định. Tuy nhiên, cho đến nay bàitoán phân tích cúpháptiếng Việt vẫn chưa được giải quyết triệt để. Một trong những lý do chính là vì chúng ta chưa nghiên cứu một cách có hệthống ngữpháp tiếng Việt và cơsởlý thuyết vềxây dựng những trình phân tích cúphápcho tiếng Việt còn tương đối ít và chưa hoàn chỉnh. Các môhình văn phạmphi ngữcảnh và mạng chuyển được sửdụng rộng rãi trong môtảcú pháp không chỉcủa các ngôn ngữlập trình mà cảcác ngôn ngữtự nhiên. Trong khoá luận này, emsẽtập trung nghiêncứu việc vận dụng các mô hình này cho bài toán cụthểlà phân tích cú pháp tiếng Việt. Ngôn ngữViệt có nhiều điểm khác so với các ngôn ngữphổbiến, đã được nghiên cứu nhiều nhưtiếng Anh hay tiếng Pháp. Do đó, chúng ta không thểáp dụng hoàn toàn những kết quả đã đạt được đối với các ngôn ngữnày vào tiếng Việt. Khoá luận trình bày các vấn đềsau: • Khái quát vấn đềphân tích văn bản • Vận dụng các môhình văn phạm phi ngữcảnh và mạng chuyển đệquy để môtảngôn ngữtựnhiên • Nghiên cứu các thuật toán phân tích đối với các văn phạmphi ngữcảnh và các mạng chuyển • Nghiên cứu một cách hệthống các đặc điểm của ngữpháp tiếng Việt • Xây dựng một trình phân tích câu tiếng Anh đơn giản • Xây dựng một trình phân tích câu tiếng Việt đơn giản • Đánh giá kết quả đã đạt được và hướng pháttriển