Doanh nghiệp nhà nước là một bộ phận cấu thành quan trọng của
kinh tế nhà nước. Sự tồn tại của khu vực kinh tế nhà nước nói chung và doanh
nghiệp nhà nước rói riêng không phải là một vấn đề mới lạ. Trên thế giới hầu
như nước nào cũng tồn tại kinh tế nhà nước và doanh nghiệp nhà nước kể cả
là các nước tư bản chủ nghĩa. Sự khác nhau chỉ là ở quy mô, tỷ trọng của nó
do mục đích và những điều kiện cụ thể của mỗi nước quy định. Ở nước ta sự
ra đời và phát triển của hệ thống doanh nghiệp nhà nước có ý nghĩa hết sức
quan trọng, đây là lực lượng vật chất bảo đảm cho sự thắng lợi của quá trình
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, thực hiện chức năng điều tiết vĩ mô
của Nhà nước đối với nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận hành theo
cơ chế thị trường và góp phần đảm bảo sự ổn định về chính trị, kinh tế – xã
hội của đất nước.
Trong công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng từ đại hội Đảng
lần thứ VI đến nay, vấn đề quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp và quản trị
doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ngà y
càng được chú trọng đến. Đại hội Đảng lần VI đánh dấu bước đột phá trong
việc đảm bảo quyền tự chủ của doanh nghiệp nhà nước: “ Phải đổi mới cơ chế
quản lý, bảo đảm cho các đơn vị kinh tế quốc doanh có quyền tự chủ, thực sự
chuyển sang hạch toán kinh doanh xã hội chủ nghĩa, lập lại trật tự, kỉ cương
trong hoạt động kinh tế”.