Khi máy phát điện làm việc, từ trường của cực từ rôto 0 cắt dây quấn stato cảm ứng ra sđđ E0 chậm pha so với từ thông 0 góc 900 (hình A-4a). Dây quấn stato nối với tải sẽ tạo nên dòng điện I cung cấp cho tải. Dòng điện I trong dây quấn stato tạo nên từ trường quay gọi là từ trường phần ứng quay đồng bộ với từ trường của cực từ 0. Góc lệch pha giữa E0 và I do tính chất của tải quyết định. Hình I-4a:pha = 0, E0 và I cùng pha. Dòng điện I sinh ra từ trường phần ứng cùng pha với dòng điện. Tác dụng của từ trường phần ứng lên từ trường cực từ 0 theo hướng ngang trục, làm méo từ trường cực từ, ta gọi phản ứng phần ứng ngang trục. Trường hợp tải thuần cảm(hình I-4b) góc lệch pha = 900, dòng điện I sinh ra từ trường phần ứng ngược chiều với 0 ta gọi là phản ứng phần ứng dọc trục khử từ, có tác dụng làm giảm từ trường tổng. Trường hợp tải thuần dung = -900(hìnhI-4c) dòng điện sinh ra từ trường phần ứng , cùng chiều với 0, ta gọi là phản ứng phần ứng dọc trục trợ từ, có tác dụng làmg tăng từ trường tổng. Trường hợp tải bất kỳ (hìnhI-4d) ta phân tích dòng điện I làm 2 thành phần : thành phần dọc trục Id = Isin và thành phần ngang trục Iq = Icos, dòng điện I sinh ra từ trường phần ứng vừa có tính chất ngang trục vừa có tính chất dọc trục trợ từ hoặc khử từ tuỳ theotính chất của tải có tính chất điện cảm hoặc có tính chất điện dung.