Phân bón đóng vai trò quan trọng trong thâm canh tăng năng suất lúa cao sản, tuy nhiên bón thế nào để đạt năng suất và hiệu quả đầu tư cao còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện đất đai của từng vùng, mùa vụ, giống và trình độ canh tác của từng người Hiện tại, khuyến cáo sử dụng phân bón cho lúa của từng địa phương rất khác nhau, trong khi đó nông dân sử dụng công thức phân bón cũng khác nhau theo từng hộ và từng thửa ruộng. Có một điều cần quan tâm là sự mất cân đối về tỷ lệ bón giữa các nguyên tố đa lượng, trước đây nông dân thường bón lượng đạm rất cao trong khi đó ít chú ý tới lân và kali dẫn tới hiệu quả đầu tư phân bón thấp (Phạm Sỹ Tân, 2005; Mai Thành Phụng et al., 2005). Có nhiều người cho rằng nếu chỉ sử dụng phân bón đa lượng vô cơ lâu dài sẽ làm chai đất, năng suất lúa sẽ giảm dần theo thời gian canh tác Để có cơ sở khoa học khuyến cáo sử dụng bón phân hợp lý và phần nào trả lời những lo ngại trên, báo cáo này chỉ đề cập tới xu hướng tăng/giảm năng suất lúa theo thời gian của từng kiểu phối hợp phân bón như, đơn yếu tố (N, P, K), hai yếu tố (NP, NK, PK) hoặc ba yếu tố (NPK) để có cơ sở thực tiễn đánh giá sử dụng phân bón cho lúa trong một thời gian dài canh tác trên vùng chuyên lúa như vùng phù sa Tây Sông Hậu tại Viện lúa ĐBSCL, Cần Thơ