Nghiên cứu về quá trình giải quyết một vụ án hôn nhân và gia đình, người ta nhận thấy rằng vấn đề phân chia tài sản của vợ chồng là một trong những vấn đề khó khăn, phức tạp và không kém phần quan trọng. Tuy nhiên, để phân chia được, trước hết người ta phải xác định được đâu là tài sản phải chia, không chia và không được chia. Nghĩa là Tòa án phải xác định được đâu là tài sản chung của vợ chồng, đâu là tài sản riêng của mỗi người và đâu là tài sản của người thứ ba mà vợ chồng đang quản lý. Đặc biệt việc xác định tài sản chung, tài sản riêng đối với quyền sử dụng đất của vợ chồng có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phân chia tài sản của vợ chồng.
“Tài sản của vợ chồng” ở đây bao gồm cả tài sản riêng và tài sản chung của họ trong khối tài sản hiện còn của gia đình. Thực chất việc xác định tài sản chỉ được tiến hành khi trên thực tế vấn đề phân chia tài sản giữa vợ chồng được đặt ra. Thông thường, yêu cầu đó được đặt ra ngay khi hôn nhân chấm dứt (ly hôn, một bên chết hoặc bị Tòa án tuyên bố chết) nhưng cũng có lúc nó được đặt ra ngay cả trong thời kỳ hôn nhân (chia tài sản chung của vợ chồng khi hôn nhân đang tồn tại). Tuy nhiên, đương sự cần phải được trang bị một số kiến thức nhất định về vấn đề này để bất kỳ lúc nào và ở đâu họ cũng có thể tự ý thức và xác định được rằng tài sản nào là chung và tài sản nào là của riêng mình theo pháp luật. Đó là một trong những thuận lợi lớn cho việc áp dụng pháp luật vào việc giải quyết vấn đề khi yêu cầu phân chia tài sản được đặt ra. Điều này góp phần hạn chế tối đa những tranh chấp không đáng có giữa vợ và chồng. Như vậy, xác định tài sản không chỉ là công việc của Tòa án mà đó còn là trách nhiệm của đương sự (phải biết và phải ý thức được) trong quá trình Tòa án giải quyết yêu cầu phân chia tài sản.