Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi, bổsung năm 2001) của nước Cộng hòa xã
hội chủnghĩa Việt Nam, cũng nhưLuật tổchức Viện kiểm sát nhân dân năm
2002 đã xác định: “Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tốvà kiểm sát
các hoạt động tưpháp theo quy định của Hiến pháp và Pháp luật”.
Trong điều kiện hiện nước ta đang tiến hành công cuộc đổi mới đẩy mạnh
Công nghiệp hóa và Hiện đại hóa đất nước thì yêu cầu của nguyên tắc pháp chế
xã hội chủnghĩa trởnên rất quan trọng. Do đó, thông qua các Nghịquyết của
ðảng đã nhấn mạnh đến công cuộc cải cách hệthống các cơquan tưpháp, nhằm
từng bước đổi mới cảvềmặt tổchức và hoạt động. Bắt đầu từNghịquyết số08-NQ/TW ngày 02.01.2002 của BộChính trịvềmột sốnhiệm vụtrọng tâm công
tác tưpháp. Trong đó chỉrõ: “nâng cao chất lượng hoạt động của Viện kiểm sát
theo chức năng quy định trong Hiến pháp, tập trung làm tốt chức năng công tố
và kiểm sát các hoạt động tưpháp. Việc điều chỉnh lại chức năng, nhiệm vụcủa
Viện kiểm sát nhân dân là một nhiệm vụtrọng tâm trong cải cách tưpháp”. Tiếp
đến là Nghịquyết số48-NQ/TW ngày 24.5.2005 của BộChính trịvềhoàn thiện
pháp luật và Nghịquyết số49-NQ/TW ngày 02.6.2005 của BộChính trịvề
Chiến lược cải cách tưpháp đến năm 2020, lịch sửphát triển nền tưpháp của
nước ta đã có bước chuyển biến quan trọng. Có thểkhẳng định rằng, những
nhiệm vụdo Nghịquyết số08 đềra có ý nghĩa rất quan trọng cho việc nghiên
cứu, tiếp tục triển khai Nghịquyết số49. Nghịquyết số49 chỉrõ: “Trước mắt
Viện kiểm sát nhân dân vẫn giữnguyên chức năng nhưhiện nay là thực hành
quyền công tốvà kiểm sát các hoạt động tưpháp. Viện kiểm sát nhân dân tổchức
cho phù hợp với hệthống tổchức của Tòa án. Nghiên cứu việc chuyển Viện kiểm
sát thành Viện công tố; tăng cường trách nhiệm của công tốtrong hoạt động
điều tra”. Nhưvậy, định hướng chuyển Viện kiểm sát thành Viện công tố đã rất
rõ, vấn đềchỉcòn là thời gian và lộtrình thực hiện nhưthếnào cho phù hợp.
Nhằm đểtìm hiểu rõ hơn vềvai trò của Viện kiểm sát nhân dân trong tố
tụng hình sự, từ đó đánh giá thực trạng vềhoạt động của Viện kiểm sát nhân dân
trong thực tiễn đểtìm ra những ưu điểm, khuyết điểm và hạn chếcũng như
nguyên nhân dẫn đến các hạn chế. Trên cơsở đó, nhằm đềxuất những giải pháp,
kiến nghịnhằm hoàn thiện vai trò của Viện kiểm sát nhân dân trong công tác
thực hành quyền công tốvà kiểm sát các hoạt động tưpháp. Nên người viết đã
chọn đềtài “Vai trò của Viện kiểm sát nhân dân trong tốtụng hình sự”.
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Luận văn tốt nghiệp: VAI TRÒ CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TRONG TỐTỤNG HÌNH SỰ
GVHD: Nguyễn Chí Hiếu SVTH: Dương Tấn Viễn 2
2. Phạm vi nghiên cứu của đềtài
Trong lĩnh vực tốtụng hình sựcó sựtham gia của nhiều cơquan Nhà nước
như: Cơquan điều tra, Viện kiểm sát, Cơquan xét xử(Tòa án) Trong phạm vi
Luận văn này người viết chỉphân tích cơsơlý luận và các quy định của pháp
luật hiện hành vềvai trò của Viện kiểm sát nhân dân trong lĩnh vực tốtụng hình
sựcũng nhưviệc áp dụng các quy định đó trong thực tiễn.
3. Mục đích nghiên cứu của đềtài
Trên cơsởkếthừa những kết quảnghiên cứu của các nhà khoa học đi trước,
cùng việc tìm hiểu thực tiễn, người viết mong muốn đánh giá thực trạng vềhoạt
động của Viện kiểm sát nhân dân trong lĩnh vực tốtụng hình sự. Phân tích rõ
những ưu điểm, khuyết điểm đểmạnh dạn đềxuất ra những kiến nghịkhoa học
nhằm đểnâng cao hiệu quảhoạt động của Viện kiểm sát nhân dân.
4. Phương pháp nghiêm cứu
Trong quá trình nghiên cứu, người viết vận dụng chủyếu là phương pháp
phân tích luật viết, phân tích tổng hợp, thống kê, so sánh một cách khoa học. Dựa
trên cơsởcác quy định của pháp luật hiện hành vềvai trò của Viện kiểm sát
nhân dân, kết hợp với việc tìm hiểu thực tiễn áp dụng của ngành kiểm sát, người
viết đưa ra những so sánh, đối chiếu lý luận và thực tiễn cùng với những khía
cạnh lý luận khác đểlàm rõ những nét đặc thù vềvai trò của Viện kiểm sát nhân
dân. ðồng thời đềxuất những giải pháp chủyếu đểkhắc phục những tồn tại, tăng
cưòng hơn nữa hiệu lực, hiệu quảcủa công tác này và góp phần định hướng tiếp
tục hoàn thiện.
5. Kết cấu của đềtài
ðềtài gồm ba phần: phần mở đầu, phần nội dung và phần kết luận. Trong
đó phần nội dung gồm ba chương:
• Chương 1: Những vấn đềchung vềViện kiểm sát nhân dân.
• Chương 2: Vai trò của Viện kiểm sát nhân dân trong tốtụng hình sự.
• Chương 3: Thực tiễn và một sốkiến nghịnhằm nâng cao vai trò của Viện
kiểm sát nhân dân trong tốtụng hình sự.