Lịch sử là lịch sử của quần chúng nhân dân nhưng vai trò của cá nhân cũng có một ý nghĩa quan trọng đối với tiến trình của lịch sử. Vai trò của cá nhân đó thể hiện khác nhau trong những điều kiện và hoàn cảnh khác nhau, có thể ít hoặc nhiều, có thể có vai trò quyết định hay vai trò quan trọng, có thể trực tiếp hoặc gián tiếp.nhưng dù thế nào ta cũng cần nhìn nhận một cách khách quan và đầy đủ nhất. Hồ Chí Minh là một cá nhân kiệt xuất của Việt Nam cũng như của thế giới. Sự xuất hiện của Người là do yêu cầu của dân tộc trong cuộc đấu tranh cho độc lập, tự do, là sản phẩm của lịch sử Việt Nam trong thời đại đế quốc chủ nghĩa đẩy mạnh xâm lược và tranh giành thuộc địa. Dân tộc và thời đại đã sản sinh ra Hồ Chí Minh và Người đã góp phần như thế nào với sự phát triển của lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới? Rõ ràng công lao của người không ai có thể phủ nhận bởi nó đã được thực tế chứng minh. Song lịch sử là sự vận động không ngừng của thời gian và sự thay đổi liên tục của không gian (điều kiện hoàn cảnh). Vai trò lịch sử của Hồ Chí Minh đối với cách mạng Việt Nam trong mỗi chặng đường dân tộc là khác nhau về hình thức (trực tiếp hay gián tiếp) và mức độ (nhiều hay ít). Chúng ta không nên có thái độ phủ nhân sạch trơn hay đề cao quá mức mà cần đi từ thực tế lịch sử để nhìn nhận một cách khách quan và đưa ra nhận định, đánh giá đúng đắn. Quá trình hoạt động cách mạng của Hồ Chí Minh từ năm 1911 đến lúc Người mất trải qua nhiều giai đoạn. Trong đó, có những giai đoạn mà Người trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam, là linh hồn của cách mạng Việt Nam (rõ nhất là trong Hội nghị thành lập Đảng và trong cách mạng tháng Tám). Song cũng có giai đoạn mà do hoàn cảnh khách quan quy định như giai đoạn 1930-1939, Người không thể trực tiếp tham gia vào lãnh đạo cách mạng. Vì thế cho nên có những ý kiến cho rằng Nguyễn Ái Quốc không có đóng góp gì cho cách mạng Việt Nam trong giai đoạn đó. Nhưng những sự kiện cụ thể trong lịch sử Việt Nam, trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Hồ Chí Minh đã cho ta thấy sự thực lịch sử về vai trò của Người với cách mạng Việt Nam giai đoạn này.