Quan hệ lao động trong thị trường là một loại quan hệ đặc biệt, nó vừa là quan hệ kinh tế đồng thời lại là quan hệ có tính xã hội và nhân văn sâu sắc bởi nó liên quan mật thiết đến yếu tố con người. Chính vì vậy, việc trao đổi hàng hóa sức lao động không thể giống như các giao dịch hàng hóa thông thường khác mà cần thiết phải có một hình thức pháp lý vừa tạo ra sự lưu thông bình thường, thuận tiện vừa đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp các bên trong quan hệ lao động. Hình thức pháp lý đó chính là hợp đồng lao động (HĐLĐ). HĐLĐ là chế định quan trọng của Bộ luật lao động (BLLĐ) bởi nó điều chỉnh quan hệ lao động- mối quan hệ chủ yếu thuộc phạm vi điều chỉnh của BLLĐ. Trên thực tế các tranh chấp lao động phần lớn cũng xoay quanh quan hệ HĐLĐ.
Sau đây là một tình huống liên quan đến một số vấn đề của chế định HĐLĐ theo pháp luật lao động hiện hành:
Công ty X sử dụng 600 người lao động. Khi tuyển những người lao động này vào làm việc, công ty X sử dụng nhiều loại hợp đồng khác nhau, bao gồm: HĐDVDS và HĐLĐ. Hãy tư vấn cho công ty những vấn đề sau đây:
1. Những công việc nào công ty có thể ký HĐDVDS? Công ty cần lưu ý những vấn đề gì khi ký hợp đồng loại này với người lao động?
2. Công ty có thể soạn thảo 1 mẫu HĐLĐ dùng riêng trong công ty, khác với mẫu HĐLĐ ban hành kèm theo Thông tư 21/2003/TT-BLĐTBXH ngày 22/9/2003 về HĐLĐ hay không?
3. Công ty đang sử dụng một số người lao động đã lý HĐLĐ 1 năm với công ty lần thứ 3 và lần thứ 4, vậy những HĐLĐ này cần xử lý như thế nào theo đúng quy định của pháp luật?
4. Công ty cần lưu ý những gì khi ký kết và chấm dứt HĐLĐ với những NLĐ trong công ty?