Bộ máy nhà nước tư sản được thành lập dựa trên năm nguyên tắc cơ bản: chủ quyền nhà nước thuộc về nhân dân, nguyên tắc phân chia quyền lực, nguyên tắc đa nguyên chính trị và đa đảng, nguyên tắc tôn trọng các quyền con người và quyền công dân và nguyên tắc pháp chế tư sản.
Trong đó nguyên tắc phân chia quyền lực được coi là hòn đá tảng trong việc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước tư sản. Các qui định của những bản Hiến Pháp đã tạo cơ sở thừa nhận sự tồn tại độc lập, kiềm chế lẫn nhau của ba nhánh quyền lực: lập pháp, hành pháp và tư pháp, được tổ chức song song với nhau qua đó kiểm tra giám sát hoạt động lẫn nhau.