Đạo đức và giáo dục đạo đức là một phạm trù xã hội, xuất hiện khi có xã hội loài
người, tồn tại và phát triển theo sự phát triển của xã hội loài người. Đạo đức là một mặt
quan trọng trong nhân cách của mỗi con người, nói lên mối quan hệ giữa con người với nhau
trong xã hội. Đạo đức là kết quả của một quá trình giáo dục, là kết quả của sự tu dưỡng, rèn
luyện của bản thân.
Ngày 21 tháng10 năm 1964 Bác Hồ khi về thăm trường ĐHSP Hà Nội, đã nói :“công
tác giáo dục đạo đức trong nhà trường là một bộ phận quan trọng có tính chất nền tảng của
giáo dục trong nhà trường XHCN. Dạy cũng như học phải biết chú trọng cả đức lẫn tài. Đức
là đạo đức cách mạng, đó là cái gốc rất quan trọng”. Nhiệm vụ của nhà trường là phải làm
sao tìm những biện pháp có hiệu quả trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
Hội nghị lần II của BCH TW khoá VIII đã khẳng định “ Muốn tiến hành công nghiệp
hoá, hiện đại hoá thắng lợi phải phát triển mạnh, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ
bản của sự phát triển nhanh và bền vững để thực hiện mục đích dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng văn minh”. Phát triển nguồn lực con người là phát triển đức và tài, hai mặt
của nhân cách mà nhà trường giữ vai trò quan trọng trong sự hình thành nhân cách.
Qua hơn 15 năm đổi mới về cơ chế thị trường, nước ta đã đạt được những thành tựu về
mặt kinh tế, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên nhưng bên cạnh đó
những tiêu cực của cơ chế thị trường đã tác động đến đại đa số thanh niên và học sinh như :
có lối sống thực dụng, thiếu ước mơ và hoài bão,lập thân, lập nghiệp, mặt khác những tiêu
cực trong thi cử, bằng cấp,chạy theo thành tích đã làm cho một số trường nặng về dạy chữ
hơn là dạy người, những tiêu cực trong dạy thêm và học thêm làm cho tình cảm thầy và trò
bị tổn thương, truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc bị mai một dần.