Việc công nhận và thi hành bản án, quyết định dân sự của Toà án (sau đây gọi tắt là bản án) và Trọng tài nước ngoài trên lãnh thổ của quốc gia khác là vấn đề không mới trong tư pháp quốc tế, nhưng luôn gặp nhiều trở ngại. Bởi vì, nó liên quan đến chủ quyền quốc gia và quyền lợi của các bên đương sự, giữa một bên là “sự thân thiện quốc gia” (comity) và mặt khác là sự thiếu tin tưởng vào hệ thống tư pháp hoặc luật tố tụng của quốc gia khác, là do sự khác biệt về những chuẩn mực công bằng, đạo đức, trật tự xã hội giữa các quốc gia[1]. Lý do của xung đột nằm ngay ở đặc thù của bản án. Một mặt, bản án là phán quyết của cơ quan công quyền nên mang tính chất công (public); mặt khác, nó nhằm giảI quyết quyền lợi giữa các bên đương sự, vì vậy mang tính chất tư (private) [2]. Vì bản án là phán quyết của cơ quan công quyền nên chỉ có hiệu lực pháp lý trong phạm vi lãnh thổ của quốc gia đó. Nguyên tắc chủ quyền quốc gia không cho phép một bản án của Toà án nước ngoài có hiệu lực trực tiếp trên quốc gia mình. Ngoài ra, các quốc gia cũng e dè về tính công minh; về cơ sở quyền tài phán, thủ tục tố tụng và cách thức Toà án nước ngoài xét xử vụ việc [3]. Những băn khoăn đó có thể khiến các quốc gia từ chối công nhận và thi hành bản án của Toà án nước ngoài để bảo vệ công dân, pháp nhân mình [4]hoặc yêu cầu sự có đi có lại [5]. Bản án nhằm giải quyết quyền lợi của các bên đương sự do đó nó đòi hỏi việc công nhận và thi hành tại một quốc gia khác. Hơn nữa, việc công nhận tránh được việc xét xử trùng lắp (cùng một sự việc, giữa cùng các đương sự) giữa các Toà án [6], giảm tốn kém cho việc xét xử và tránh xảy ra việc tranh chấp không có hồi kết thúc. Vì vậy, khi xem xét vấn đề công nhận và thi hành bản án của Toà án nước ngoài phảI nhìn từ nhiều khía cạnh. Về mặt công, phải xem xét đến những quan hệ chính trị, thương mại giữa hai quốc gia. Về mặt tư, các quốc gia phải xem xét dưới góc độ bảo vệ lợi ích hợp pháp của đương sự từ kết quả giải quyết của Toà án nước ngoài, đồng thời bảo vệ đương sự tránh những xét xử không công bằng và bảo vệ những chuẩn mực đạo đức, trật tự công cộng của quốc gia mình. Thông thường, các quốc gia giải quyết vấn đề công nhận và thi hành bản án của Toà án nước ngoài theo ba cách: i. ký kết hoặc tham gia các điều ước quốc tế; ii. áp dụng nguyên tắc có đi có lại để xem xét việc công nhận và thi hành bản án nước ngoài dựa trên các điều kiện được quy định trong nước; iii. áp dụng trực tiếp các điều kiện công nhận (hoặc không công nhận) do luật trong nước quy định. Trong đó, việc ký kết hoặc tham gia điều ước quốc tế xét cho cùng cũng là một hình thức áp dụng nguyên tắc có đi có lại. Các bên ký kết hoặc tham gia điều ước thoả thuận những nội dung hoặc thủ tục liên quan đến vấn đề công nhận và thi hành giữa các nước thành viên [7]. Việc áp dụng nguyên tắc có đi có lại trong khoản 3, Điều 343 của Bộ luật Tố tụng dân sự thuộc cách thứ hai.