Thông thường “cảnh quan đô thị” được hiểu theo nghĩa của nhận thức thị giác (là hình ảnh mà con người thu nhận được trong quá trình tiếp xúc với không gian đô thị) hoặc theo cách của kiến trúc cảnh quan (là hệ thống các thành phần của không gian mở đô thị: các công viên, khu cây xanh – mặt nước, các đường phố, quảng trường, các sân v−ờn công trình .). Tuy nhiên, còn một cách hiểu khái niệm “cảnh quan” khác th−ờng sử dụng trong ngành địa lý liên quan đến việc nghiên cứu cấu trúc chức năng và đánh giá tổng hợp điều kiện tự nhiên phục vụ cho hoạt động khai thác lãnh thổ. Trong cấu trúc không gian đô thị, yếu tố tự nhiên (YTTN) có vai trò đặc biệt quan trọng, vừa là nền tảng hình thành đô thị, vừa là thành phần trong tất cả các không gian chức năng của đô thị. Vấn đề nhận thức, đánh giá đặc điểm và nghiên cứu đề xuất giải pháp khai thác YTTN là một khía cạnh quan trọng trong các nội dung thiết kế quy hoạch xây dựng (QHXD) đô thị: đánh giá đặc điểm hiện trạng; luận chứng các cơ sở quy hoạch; đề xuất giải pháp quy hoạch: về không gian, hạ tầng kỹ thuật – môi trường . Tuy nhiên, trong quá trình lập đồ án QHXD đô thị hiện nay, các yếu tố tự nhiên thường nghiên cứu tách rời từng yếu tố, chưa thể hiện rõ tính tổng hợp, đồng nhất chưa thấy rõ quan hệ tương hỗ chặt chẽ giữa các yếu tố và sự vận động biến đổi theo các quy luật tự nhiên đáng ra không thể tuỳ tiện làm biến đổi. Đây chính là một trong những nguyên nhân ảnh h−ởng tiêu cực đến môi trường tự nhiên, đến sự phát triển bền vững, giảm hiệu quả kinh tế và không tạo được bản sắc địa phương. Môn “Cảnh quan học” là một chuyên ngành của Địa lý học, chuyên nghiên cứu cấu trúc cảnh quan lãnh thổ, phân định các đơn vị cảnh quan (các thể tổng hợp tự nhiên), nghiên cứu cấu trúc chức năng và đánh giá chúng nhằm đáp ứng các nhu cầu phát triển kinh tế lãnh thổ, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường. Việc nghiên cứu cảnh quan không đơn thuần chỉ là hệ thống tự nhiên mà còn bao gồm các hệ thống tự nhiên – kỹ thuật do có sự tham gia tác động của con người. Như vậy giữa QHXD với cảnh quan học có mối liên quan chặt chẽ do có chung đối tượng nghiên cứu: các yếu tố, điều kiện tự nhiên trên một khu vực nhất định và các tác động của chúng với hoạt động con người cũng như ngược lại. Các kết quả nghiên cứu của cảnh quan học chính là cơ sở cho QHXD, từ quy hoạch vùng, quy hoạch chung cho đến các quy hoạch chi tiết. Đồng thời, không gian xây dựng cũng là đối tượng của cảnh quan học để nghiên cứu về tác động của con người đối với tự nhiên và ngược lại.