Bản chất của hoạt động chi trả dịch vụ môi trường
là tạo cơ chế khuyến khích và mang lại lợi ích cho những người
hiện đang sử dụng các hệ sinh thái có ý nghĩa
môi trường để đổi lấy việc họ sử dụng các hệ sinh thái
này theo cách bảo vệ hoặc tăng cường các dịch vụ môi
trường để phục vụ lợi ích của phần đông dân số. Với cách
làm này thì từng người dân của cộng đồng có thể được
hưởng lợi trực tiếp từ dịch vụ họ mang lại. Nói cách khác,
những người cung cấp dịch vụ môi trường nên được chi
trả hoặc bồi hoàn cho những gì họ làm để duy trì chức
năng của hệ sinh thái, và những người sử dụng dịch vụ
môi trường nên chi trả cho những dịch vụ này.
Ở Việt Nam, thuật ngữ dịch vụ hệ sinh thái được sử dụng
phổ biến hơn thuật ngữ dịch vụ môi trường bởi vì dịch
vụ môi trường đang được hiểu là theo nghĩa bảo vệ môi
trường như các vấn đề ô nhiễm. Thuật ngữ dịch vụ hệ sinh
thái được sử dụng trong dự thảo Luật Đa dạng sinh học và
khung chính sách thí điểm của Bộ Nông nghiệp và phát
triển Nông thôn