NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP I. Bản chất của kế toán quản trị và kế toán quản trị chi phí 1. Bản chất của kế toán quản trị Kế toán là hệ thống thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về các hoạt động kinh tế xảy ra trong doanh nghiệp. Là ngành khoa học được hình thành và phát triển gắn liền vói sự phát triển của xã hội. Khi nền sản xuất phát triển kế toán cũng phát triển tương ứng để đáp ứng yêu cầu thông tin cho quản lý. Khi cạnh tranh diễn ra ngày càng khốc liệt, các doanh nghiệp phải quan tâm đến các thông tin cho quá trình ra quyết định, mà thông tin hàng đầu là thông tin về chi phí cho hoạt động kinh doanh, từ đó hình thành nên bộ phận kế toán chi phí cung cấp thông tin về chi phí cho các nhà quản trị sử dụng trong nội bộ doanh nghiệp. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của các công ty, các tập đoàn kinh tế thì nhu cầu thông tin cũng đã có sự thay đổi và theo mục đích cung cấp thông tin, hệ thống kế toán trong doanh nghiệp được chia thành kế toán tài chính và kế toán quản trị. Mục đích của kế toán tài chính là lập các báo cáo tài chính để cung cấp thông tin cho người sử dụng. Đây là nguồn thông tin duy nhất về tình hình tài chính của doanh nghiệp được cung cấp ra bên ngoài. Khác với kế toán tài chính, đối tượng sử dụng thông tin của kế toán quản trị chỉ là các nhà quản trị các cấp trong doanh nghiệp. Những người ngoài doanh nghiệp không được phép tiếp cận các thông tin kế toán quản trị của doanh nghiệp. Các thông tin này được coi là bí mật của doanh nghiệp. Có thể nói kế toán quản trị là một bộ phận trong hệ thống thông tin của một tổ chức. Là bộ phận kế toán cung cấp thông tin cho những nhà quản lý tại doanh nghiệp thông qua các báo cáo kế toán nội bộ. Các nhà quản lý dựa vào thông tin kế toán quản trị để hoạch định và kiểm soát hoạt động của tổ chức. Khái niệm kế toán quản trị được Hiệp hội kế toán Mỹ định nghĩa:” Là quá trình định dạng, đo lường, tổng hợp, phân tích, lập báo biểu, giải trình và thông đạt các số liệu tài chính và phi tài chính cho ban quản trị để lập kế hoạch, theo dõi việc thực hiện kế hoạch trong phạm vị nội bộ một doanh nghiệp, đảm bảo việc sử dụng có hiệu quả các tài sản và quản lý chặt chẽ các tài sản này”.