1. Tính cấp thiết của đề tài Như chúng ta đã biết, đậu tương là cây họ Đậu (Leguminosae) ăn hạt ngắn ngày, có giá trị kinh tế cao, đứng đầu trong số các cây đậu đỗ và còn được gọi là “Vàng mọc trên đất”,”Cây đỗ thần”. Chính vì lẽ đó, đậu tương là một trong những giống cây trồng giải quyết vấn đề lương thực của nước ta, giảm xoá đói giảm nghèo ở những vùng dân trí thấp. Ngày nay, bên cạnh việc nghiên cứu các giống cây trồng lương thực phổ biến và quan trọng khác (lúa, ngô ), các nhà chọn tạo giống cây trồng vẫn tiếp tục nghiên cứu nhằm tuyển chọn ra các giống cây đậu tương cho năng suất cao, phẩm chất tốt, có khả năng chống, chịu tốt. Để công tác tuyển chọn giống đậu tương đạt được kết quả cao, việc nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố vô sinh (ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm ) tới sự sinh trưởng và phát dục của đậu tương là vô cùng quan trọng và cần thiết. Một trong số các điều kiện, yếu tố vô sinh được các nhà chọn giống chú trọng và quan tâm nhất chính là yêu tố nhiệt độ. Như ta đã biết, các giống đậu tương chịu ảnh hưởng mạnh của nhiệt độ và phản ứng quang chu kỳ lên sự sinh trưởng và phát dục của chúng dẫn đến năng suất và chất lượng của chúng phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường và thời gian chiếu sáng trong ngày. Nhờ sự hướng dẫn của giáo viên – Th.S Nguyễn Thị Bích Yên, giảng viên BM. Sinh thái – Môi trường, khoa Tài nguyên & Môi trường, trường ĐH Nông Nghiệp HN, kèm theo những bài báo cáo khoa học, tạp chí khoa học, em đã viết bài cáo báo này. Trong bài báo cáo, em đề cập tới sự ảnh hưởng của nhiệt độ đối với sự phát triển hình thái và sự phát dục của một giống đậu tương không mẫn cảm với quang chu kỳ. 2. Mục đích và ý nghĩa a) Mục đích Nghiên cứu sự ảnh hưởng của nhiệt độ tới sự sinh trưởng và phát dục của giống đậu tương bao gồm các nghiên cứu sau: + Ảnh hưởng của nhiệt độ tới sự sinh trưởng được đánh giá thông qua chiều cao cây và số đốt trên thân ở những ngưỡng nhiệt độ khác nhau trong giai đoạn sinh trưởng của cây. + Ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự phát dục của cây qua sự đánh giá thời gian ra hoa của đậu tương ở các điều kiện nhiệt độ khác nhau và sự ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự tích luỹ chất khô ở đậu tương. Xác định nhiệt độ tối thấp sinh vật học của đậu tương qua các giai đoạn khác nhau nhiệt độ tối thấp sinh vật học đối với tốc độ sinh trưởng từ khi gieo đến khi ra hoa và nhiệt độ tối thấp sinh vật học đối với quá trình hình thành đốt. Xác định tổng nhiệt độ hữu hiệu hay tích ôn hữu hiệu của đậu tương đối với các nhiệt độ tối thấp sinh vật học trên và các Tb khác nhau để có thể rút ra ý nghĩa của Tb đối với sự sinh trưởng phát dục của đậu tương. b) Ý nghĩa Qua bước đánh giá về ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự sinh trưởng và phát dục của đậu tương, các nhà chọn tạo giống có thể bước đầu định hướng để tuyển chọn ra các giống đậu tương cho năng suất cao, khả năng thích nghi tốt với môi trường khí hậu Việt Nam. Trong thực tế sản xuất nông nghiệp, những nghiên cứu về ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự sinh trưởng và phát dục của đậu tương sẽ giúp cho các nhà nông dân có thể theo dõi chế độ tưới tiêu, phân bón và chăm sóc các ruộng đậu tương, làm cho năng suất của đậu tương thu được sẽ được nâng cao. Qua đó mà mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nông dân. I. Kết quả nghiên cứu 1. Nghiên cứu sự ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ ra đốt và tốc độ phát triển chiều cao cây của giống đậu tương Như chúng ta đã biết, đậu tương là loại cây trồng có nguồn gốc từ vùng ôn đới, tuy nhiên, đây cũng không phải là loại cây trồng có khả năng chịu rét. Nhiệt độ ảnh hưởng sâu sắc đến sự sinh trưởng, phát triển và các quá trình sinh lý khác của cây đậu tương. Theo một vài nghiên cứu chính thức của các nhà khoa học trong nước và trên thế giới, ở nhiệt độ 10 oC ảnh hưởng đáng kể đến tốc độ vươn dài của trục dưới lá mầm. Nhiệt độ cao trên 40 oC ảnh hưởng sâu sắc đến sự hoàn thành đốt, sinh trưởng lóng.