Khởi nghĩa Yên Thế là một cuộc đối đầu vũ trang giữa những người nông dân ly tán tại vùng Yên Thế Thượng và sau đó là Thái Nguyên, đứng đầu bởi Đề Thám, với quân Pháp, khi Pháp vừa kết thúc chiến tranh với Trung Quốc và bắt đầu kiểm soát toàn bộ vùng Bắc kỳ những năm cuối thế kỷ XIX. Nhiều học giả nhận định hai nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa: – Do nhu cầu tự vệ của nông dân lưu tán cư trú ở đây, nhằm giữ vững vùng đất này như là một vùng đất ngoài pháp luật, không chịu sự kiểm soát của bất kỳ chính quyền nào. – Sự yêu nước và chống ngoại bang Pháp của nghĩa quân Yên Thế. Mục tiêu: xây dựng cuộc sống bình đẳng và sơ khai về kinh tế xã hội. Cuộc khởi nghĩa kéo dài hơn 20 năm, và kết thúc vào năm 1913, sau khi Đề Thám bị chết. Sự thất bại của khởi nghĩa Yên Thế cũng gần như là sự kết thúc của các cuộc khởi nghĩa đối đầu trực tiếp bằng vũ trang. Sự thất bại này chính thức mở ra các phương hướng cách mạng mới, đòi hỏi các nhà yêu nước tìm ra các con đường khác có ý nghĩa hơn và hiệu quả hơn