Trước đây, Việt Nam vốn là một nước thuộc địa nửa phong kiến, yêu cầu độc lập dân tộc và dân chủ quyện chặt với nhau và trở thành đòi hỏi bức xúc của cuộc sống. biểu hiện rõ nét là hàng loạt cuộc khởi nghĩa của nhân dân chống xâm lược nhưng không thành. Sự thất bại đau đớn của các phong trào yêu nước trên lập trường cũ ở cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX đặt ra nhu cầu lịch sử về một đường lối cách mạng mới. Sự lựa chọn con đường cứu nước cứu dân theo con đường cách mạng vô sản của Hồ Chí Minh là duy nhất đúng. Nó có cơ sở thực tiễn của cách mạng Việt Nam và cơ sở lý luận về cách mạng vô sản của chủ nghĩa Mác- Lênin. Sự lựa chọn này là bước ngoặt cực kỳ to lớn trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Lần đầu tiên sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc được nâng lên trình độ một cuộc cách mạng xã hội, kết hợp trong bản thân tiến trình cách mạng cả hai sự nghiệp giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp để đi đến giải phóng con người. Điều đó tự nó tạo thành định hướng xã hội chủ nghĩa một cách khách quan, cố kết tự nhiên giữa độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội. Hồ Chí Minh tiếp thu những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin về chủ nghĩa xã hội, đã vận dụng và phát triển một cách sáng tạo, đưa ra nhiều kiến giải mới nhằm bổ sung vào lý luận Mác- Lênin, phù hợp với thực tế Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội mang tính chất là một học thuyết cách mạng thuộc địa ở thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên toàn thế giới. Nó có quá trình hình thành và phát triển cùng chiều với toàn bộ hệ thống tư tưởng của Người. Song, xét về tổng thể, tư tưởng quan trọng này được biểu hiện như là sợi chỉ đỏ xuyên suốt toàn bộ lịch sử cách mạng Việt Nam, định hướng cho sự phát triển các tư tưởng khác và thắng lợi của cách mạng. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng (1991) đã khẳng định: “Đảng ta lấy chủ nghĩa Mác- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng và kim chỉ nam cho mọi hành động”.