Từ khi ra đời năm 1930 đến nay, Đảng Cộng Sản Việt Nam trên thực tế đã trở thành lực lượng chính trị độc tôn lãnh đạo cách mạng nước ta.Mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam hơn 79 năm qua đều gắn liền với vai trò lãnh đạo của đảng. Đảng đã được nhân dân suy tôn là người lãnh đạo của mình bởi nhân dân thấy rõ chỉ có ĐCSVN mới có khả năng lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành độc lập, xây dựng cuộc sống ấm no, tự do,hạnh phúc. Đảng không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của nhân dân.Mục đích, lí tưởng phấn đấu của Đảng cũng là mục đích, nguyện vọng của nhân dân. Tuy nhiên, phải từ sau cách mang Tháng Tám năm 1945 trở đi, Đảng ta mới thực sự trở thành đảng cầm quyền – tức là Đảng nắm quyền lãnh đạo nhà nước.Và cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước giành thắng lợi, Đảng đã trở thành đảng cầm quyền trên phạm vi cả nước, lãnh đạo đất nước đi lên xây dựng CNXH. Đảng cầm quyền đánh dấu sự thay đổi về chất trong vị trí, vai trò của đảng, nhất là trong phương thức lãnh đạo của đảng và trọng trách của đảng trước vận mệnh của dân tộc, của nhân dân. Đảng cầm quyền tức là chính quyền về tay nhân dân và chính quyền chịu sự lãnh đạo của Đảng – nhân dân lao động do đảng làm đại biểu đã có một công cụ quyền lực mạnh mẽ là nhà nước để trấn áp kẻ thù và xây dựng xã hội mới.Thông qua sự cầm quyền, Đảng thực hiện vai trò lãnh đạo của mình đối với toần xã hội, chịu trách nhiệm trước toàn xã hội. Điều đó có nghĩa là mọi thành công hay thất bại ưu điểm hay khuyết điểm trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc đều gắn liền với trách nhiệm của Đảng.