1. Lý do chọn đề tài: Nhận thức về vai trò Nho giáo và nhận diện ảnh hưởng của nó trong thực tế là điều hết sức quan trọng trong thời gian ban đầu đi lên xã hội chủ nghĩa và phát triển kinh tế xã hội. Nhưng chúng ta không nên bằng lòng với những nhận định sách vở mà nên có những kết luận xã hội học về thực tế ảnh hưởng và ý nghĩa của nó đến sự phát triển kinh tế xã hội. Từ đó, tôi chọn đề tài này để phân tích rõ hơn vai trò của Nho giáo trong sự phát triển kinh tế xã hội của nước ta. 2. Khái quát kết quả nghiên cứu đề tài: Nho giáo đem lại một bước tiến khá căn bản trong lĩnh vực văn hoá tinh thần của xã hội phong kiến nước ta từ thế kỷ XV, trước hết nó làm cho nền giáo dục phát triển hết sức mạnh mẽ nhất là dưới triều Lê Thánh Tông. Do đó khoa học và văn học nghệ thuật phát triển. Hơn nữa sự thịnh trị của Nho giáo từ thế kỷ XV cũng là một hiện tượng góp phần thúc đẩy lịch sử tư tưởng nước ta tiến lên một bước mới. Là một học thuyết tích cực nhập thể, nó cổ vũ và khuyến khích mọi người đi sâu vào tìm hiểu những quan hệ xã hội, những vấn đề của thực tiễn chính trị, pháp luật và đạo đức. Do đó, nhận thức lý luận của dân tộc ta về các vấn đề ấy cũng được nâng cao hơn. 3. Mục đích nghiên cứu Tìm ra được ý nghĩa của Nho giáo mà tiêu biểu là Khổng tử đối với sự phát triển kinh tế xã hội trong thời đại của chúng ta. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu – Tiến trình phát triển của Nho giáo và một số nội dung tích cực của nó. + Vài nét về quá trình phát triển của Nho giáo + Một số nội dung chính của Nho giáo. Tìm hiểu thông qua những điều căn bản trong học thuyết được đề ra bởi Khổng Tử- Người sáng lập ra Nho Giáo. – Ảnh hưởng của Nho giáo đến đời sống văn hóa của Việt Nam. + Quá trình du nhập của Nho học Việt Nam ban đầu là bị ép học, sau đó là tự nguyện học nó và ngày một phổ biến rộng rãi. + Ảnh hưởng của Nho Giáo trong tư tưởng Việt Nam từ đó rút ra ý nghĩa của Nho giáo đối với sự phát triển Kinh tế xã hội ở nước ta. Bằng việc phân tích vai trò của Nho giáo thời kỳ phát triển của chế độ phong kiến Việt Nam và thời kỳ xây dựng Xã hội Chủ Nghĩa. Sau đó đưa ra các mặt tích cực và tiêu cực của Nho giáo đối với xã hội Việt Nam. Để từ đó thấy được ý nghĩa và tầm quan trọng của Nho giáo đối với sự phát triển kinh tế xã hội ở nước ta. 5. Phương pháp nghiên cứu – Phương pháp duy vật biện chứng: Xem xét vai trò của Nho giáo trong các mối liên hệ là giữa các giai cấp, các mâu thuẩn trong xã hội, và trong hoạt động của bộ máy nhà nước. – Phương pháp duy vật lịch sử: Xem xét vai trò của Nho giáo trong các mối liên hệ kể trên giữa các thời kỳ, các chế độ nhà nước của Việt Nam từ phong kiến đi đến quá trình quá độ lên Chủ nghĩa Xã Hội. 6. Kết luận đề tài Từ Nho giáo chuyển sang chủ nghĩa Mác qua một cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài và một biến chuyển về tư tưởng cơ bản, từ một hệ tư tưởng duy tâm lấy ý chí con người làm gốc sang chủ nghĩa duy vật với phương pháp khoa học, từ tưởng tôn ti trật tự gia trưởng sang dân chủ, từ dân tộc sang tư tưởng Mác xít phải đòi hỏi một quá trình dai dẳng. Tuy có điểm trong Nho giáo đã trở nên cổ hủ, lạc hậu, kìm hãm quá trình phát triển của dân tộc ta nhất là tại các khu nông thôn. Nhưng chúng ta không hề hổ thẹn khi nói rằng chúng ta đi lên chủ nghĩa xã hội là kế tục truyền thống nhà nho xưa, và khi chế độ phong kiến đã thối nát thì cũng không thể không trân trọng đến kẻ sĩ đời trước, và khi đánh giá lại, nếu học thuyết tư tưởng ngày nay chúng ta hơn hẳn thế hệ các sĩ phu thời trước, nhưng về nhân cách vẫn còn phải học nhiều.