Nghiên cứu lịch sử Phù Nam là một vấn đề không phải mới trong công tác nghiên cứu sử học. Tuy nhiên việc biết, hiểu và đánh giá đúng đắn về lịch sử Phù Nam nói riêng và lịch sử Phù Nam trong mối tương quan với khu vực Đông Nam Á thời cổ đại là vấn đề mà gần đây mới được đề cập đến một cách rộng rãi và thỏa đáng. Việc nghiên cứu và giảng dạy lịch sử Phù Nam có ý nghĩa rất quan trọng về nhiều mặt: Thứ nhất, vương quốc cổ Phù Nam hình thành trên khu vực Nam Bộ thuộc lãnh thổ Việt Nam do đó lịch sử Phù Nam là một bộ phận của lịch sử dân tộc. Phù Nam với tư cách là một trong ba vương quốc cổ trên lãnh thổ Việt Nam do đó điều tất yếu là sử học Việt Nam nói riêng và dân tộc Việt Nam cần biết đến, hiểu và đánh giá toàn diện về lịch sử của vương quốc này. Với những chứng cứ khoa học đầy đủ, đúng đắn, đáng tin cậy và thuyết phục về lịch sử Phù Nam, chúng ta có thể khẳng định vùng đất Nam Bộ – địa bàn chủ yếu của vương quốc cổ Phù Nam – là vùng đất thuộc chủ quyền của Việt Nam hiện nay. Với những cứ liệu đầy đủ đó, chúng ta hoàn toàn có thể yêu cầu Campuchia viết lại sách giáo khoa lịch sử về vùng đất Nam Bộ của Việt Nam. Thứ hai, vương quốc cổ Phù Nam tuy tồn tại trong một thời gian ngắn nhưng nó đã phát triển đến giai đoạn cực thịnh khi trở thành một đế quốc hùng mạnh, mở rộng lãnh thổ cả ở khu vực Đông Nam Á lục địa và hải đảo. Hơn nữa, trong thời gian tồn tại, Phù Nam đã đóng vai trò là điểm trung tâm thương mại, là trung tâm giao lưu quốc tế thời cổ đại giữa Trung Quốc với Ấn Độ và khu vực Đông Nam Á. Chính vì thế, nghiên cứu về lịch sử Phù Nam để có cái nhìn toàn diện hơn về khu vực Đông Nam Á, về Trung Quốc và Ấn Độ thời cổ đại. Thứ ba, hiện nay theo chương trình đổi mới công tác giảng dạy bộ môn Lịch sử ở trường phổ thông, lịch sử vương quốc cổ Phù Nam đã được đưa vào giảng dạy. Chính vì thế, hiểu biết về lịch sử Phù Nam có ý nghĩa quan trọng trong việc trang bị chuyên môn vững vàng cho người giáo viên khi tiến hành giảng dạy một nội dung khó, phức tạp nhưng vô cùng quan trọng này ở trường phổ thông. Với tất cả những lí do trên, có thể thấy, nghiên cứu về lịch sử Phù Nam đã trở thành vấn đề vô cùng cấp thiết, mang tính chính trị và thực tiễn sâu sắc. 2. Lịch sử nghiên cứu về Phù Nam Lịch sử Phù Nam chỉ được thế giới hiện đại biết đến vào những năm cuối của thế kỷ XIX thông qua việc dịch và giới thiệu các bộ thu tịch cổ Trung Quốc của các nhà nghiên cứu phương Tây. Đầu tiên là các công trình dịch giới thiệu thư tịch cổ Trung Quốc của Hervey de Saint Denys và De Rosny công bố vào cuối thế kỷ XIX. Tuy nhiên những bản dịch này còn thiếu hệ thống, chưa rõ ràng và cụ thể nên những thông báo về Phù Nam còn nhiều tính đoán định và hết sức mơ hồ về sự tồn tại, phát triển của vương quốc này. Đầu thế kỷ XX, một nhà sử học người Pháp là P. Pelliot đã rất công phu khi dịch và giới thiệu một cách có hệ thống theo thời gian lịch sử, các đoạn nói về lịch sử Phù Nam của sử sách Trung Hoa, từ Tiền Hán thư, Hậu hán thư, đến Tấn thư, Tống thư của nhà Tiền Tống (420 – 478), Nam Tề thư (479 – 501), Lương thư của nhà Lương (502 – 556), đến Tùy thư (589 – 618), Cựu Đường thư và Tân Đường thư (618 – 916). Bên cạnh đó, ông còn giới thiệu tác phẩm riêng biệt cũng nói về nước Phù Nam là Thủy kinh chú, thông qua đó người ta có thể thấy những nét khái quát về lịch sử Phù Nam như vị trí địa lý, truyền thuyết về lập nước, đời sống tôn giáo, văn hóa, sự chinh phục nước láng giềng của vua Phạm Sư Nam, việc ngoại giao với Trung Hoa Tất cả những công trình này của P.Pelliot được tập hợp trong tác phẩm có nhan đề “Nước Phù Nam” xuất bản năm 1903 trên Viện Viễn Đông Bắc Cổ. Đây được coi là công trình mở đầu cho việc nghiên cứu về Phù Nam vì tác phẩm trên đã không chỉ tổng kết tình hình nghiên cứu trong nước và những hiểu biết ở cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, đề xuất những quan niệm mới của mình, đồng thời giới thiệu một cách có hệ thống nguồn thư tịch, làm cơ sở tư liệu cho những quan điểm của Pelliot, vừa mở ra khả năng tiếp tục tìm hiểu.