Có ý kiến cho rằng muốn biết một nhà văn có vị trí như thế nào trong bản lược đồ văn học, hãy nghĩ đến cây sồi trong rừng, vắng cây sồi rừng trống vắng bao nhiêu thì tầm vóc của nhà văn cũng lớn bấy nhiêu. Và tôi liên tưởng đến Márquez. Bóng trưởng lão Márquez đổ xuống một khoảng rộng, làm mái che cho biết bao thế hệ sau. Đó vừa là một sự dẫn đường quí giá vừa là một thử thách lớn lao. Bởi nếu không muốn bị cớm nắng, các cây non phải vươn cao hơn cây sồi cổ thụ. Márquez được biết đến như một nhà văn bậc thầy về tiểu thuyết và truyện ngắn, trong đó đỉnh cao là Trăm năm cô đơn. Tác phẩm được nhà xuất bản Sudamerica xuất bản lần đầu bằng tiếng Tây Ban Nha vào năm 1967 tại Buenos Aires (Argentina). Cho đến nay, tác phẩm đã chuyển dịch qua hơn 30 ngôn ngữ trên thế giới được tặng giải Chianchiano của Ý, được Pháp công nhận là cuốn sách hay nhất trong năm và được giới phê bình văn học Mỹ đánh giá là một trong 12 cuốn sách hay nhất trong thập niên 1960. Cùng với những tác phẩm Ngài đại tá chờ thư (El coronel no tiene quien le escriba, 1959), Mùa thu của ngài trưởng lão (El otoño del patriarca, 1975), Trăm năm cô đơn đã mang đến cho tác giả giải Nobel Văn học danh giá năm 1982. 18 tháng làm việc cật lực trong căn phòng đầy khói thuốc, căn phòng mafia, với sự ra đi của vô số đồ đạc trong nhà, với món nợ lên tới 10 ngàn đô, Márquez đã tạo nên một kiệt tác văn chương nhân loại. Nó đã vượt lên trên tất cả giới hạn về không gian, thời gian, về cả định kiến xã hội để trở thành huyền thoại. Bởi hơn tất cả, Trăm năm cô đơn đã chạm đến những cội rễ sâu xa trong mỗi con người, phản ánh những xáo trộn trong cuộc sống và cảnh tỉnh con người về một bức tranh tận thế có thật, tức là nó thâu tóm cả quá khứ, hiện tại và tương lai, nó tái hiện sâu sắc bản thể và tâm thể con người. Đây là một tiểu thuyết huyền thoại đã đi vào huyền thoại. 1. Tổng thuật các công trình nghiên cứu Trăm năm cô đơn Trăm năm cô đơn là một trong những tuyệt tác của văn học Châu Mỹ La tinh nói riêng và văn học thế giới nói chung. Vì vậy không có gì ngạc nhiên khi có một lượng lớn các công trình với qui mô khác nhau bàn về tác phẩm này. Do giới hạn ngôn ngữ nên chúng tôi không thống kê được đầy đủ tất cả các công trình mà chỉ khảo những trang viêt tiêu biểu viết bằng tiếng Anh và tiếng Việt. Về những bài nghiên cứu viết bằng tiếng Anh, chúng tôi nhận thấy có một số những điểm sáng nổi bật sau. Gabriel García Márquez do Harold Bloom (Giáo sư khoa Nhân học trường Đại học Yale) hiệu đính và giới thiệu, nhà xuất bản Chealsea. Đây là một cuốn sách tập hợp nhiều bày nghiên cứu công phu về Márquez. Trong đó có một số bài viết về tác phẩm nổi danh Trăm năm cô đơn: Gabriel García Márquez từ Aracata đến Macondo, Những sản phẩm khoa học của José Acardio Buendía- con người đi tìm bản thể của Floyd Merrell, Trăm năm cô đơn – huyền thoại và lịch sử của Roberto González Echevarría