Từ sau khi chiến tranh lạnh kết thúc, đứng trước rất nhiều những nguy cơ an ninh (truyền thống và phi truyền thống), các nhà lãnh đạo của các quốc gia trong khu vực đã có sự thay đổi lớn trong tư duy an ninh. An ninh toàn diện và An ninh hợp tác dần chiếm ưu thế trong quá trình định hình chính sách an ninh của các nước trong khu vực. Kết quả cuối cùng là sự ra đời một số các cơ chế đa phương, với số lượng thành viên đông hơn nhiều so với các cơ chế trong chiến tranh lạnh. Chúng ta có thể phân ra hai loại: Chuyên trách và không chuyên trách  ARF – Cơ chế chuyên trách tiêu biểu và duy nhất. Diễn đàn an ninh ASEAN ra đời năm 1994. Tính đến 2007, ARF đã có 12 cuộc họp. Theo lịch trình đặt ra, các thành viên của ARF đang cùng một lúc thực hiện 2 hoạt động: Xây dựng lòng tin (CBM) và Ngoại giao phòng ngừa (DP). ARF thực sự là một diễn đàn cần thiết để các nước trong và ngoài khu vực trao đổi quan điểm về các vấn đề an ninh. ARF đã góp phần không nhỏ trong việc thúc đẩy quá trình bình thường hóa quan hệ giữa các đối thủ trong chiến tranh lạnh, trong việc giải quyết các tranh chấp biên giới, lãnh thổ. Tuy nhiên, ARF đã tỏ ra không đủ năng lực, hoặc phản ứng quá chậm trước các vấn đề an ninh đòi hỏi phải nhanh nhạy, đặc biệt là những vấn đề an ninh phi truyền thống. Đứng trước thực trạng như vậy, thậm chí, một số chính khách còn đặt ra câu hỏi về số phận của ARF. Sau hơn 10 năm tồn tại, ARF đang phải đối mặt với ít nhất 2 câu hỏi: i/ Tiếp tục tồn tại hay không (to be or not to be)?; ii/ Nếu tiếp tục tồn tại, ARF đã đến lúc phải thể chế hóa chưa?