Trước tình hình thế giới trong thập niên 1980 biến đổi hết sức phức tạp, nhất là sự khủng hoảng ngày càng trầm trọng của Liên Xô và các quốc gia xã hội chủ nghĩa tại Đông Âu, buộc Liên Xô phải thay đổi một số chính sách nhằm giảm sự đối đầu với Mỹ. Đến khi Mikhail Sergeyevich Gorbachyov lên làm Tổng bí thư Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, ông đã có những hành động tích cực nhằm cải thiện mối quan hệ với Mỹ, góp phần làm giảm bớt nguy cơ chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang trên thế giới. Kết quả là Liên Xô và Mỹ đã ký hiệp ước đầu tiên về việc thủ tiêu vũ khí hạt nhân vào tháng 12 năm 1987. Đến tháng 2 năm 1989, Liên Xô đã rút quân ra khỏi lãnh thổ Afghanistan, theo thỏa thuận đươc ký kết vào tháng 4 năm 1988 giữa Mỹ và Liên Xô, và bắt đầu rút quân khỏi các nước đồng minh của mình ở Đông Âu. Vào tháng 5 năm 1989 Khối Warszawa kêu gọi NATO cùng giải tán. Tháng 11 năm 1989, bức tường Berlin được khai thông và sau đó được dỡ bỏ vào ngày 13 tháng 6 năm 1990. Vào ngày 2 tháng 12 năm 1989, trong hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng bí thư Gorbachyov và Tổng thống George H. W. Bush tại Malta, hai bên đã chính thức tuyên bố chấm dứt cuộc Chiến tranh Lạnh.