Trong điều kiện hội nhập ngày càng sâu rộng như hiện nay, đặc biệt là khi Việt Nam đã trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức thương mại thế giới, thì việc mở rộng thị trường ra nước ngoài đang trở thành một nhu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp của Việt Nam, nhất là mở rộng ra các thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản và EU. Với dân số 127,77 triệu người và tổng sản phẩm quốc nội đạt khoảng 5,5 nghìn tỷ USD (năm 2007), dự trữ ngoại tệ 1.010 tỷ USD (tháng 2/2008), Nhật Bản hiện là quốc gia có nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sau Mỹ. Nhật Bản cũng là thị trường có sức mua rất lớn, nhu cầu nhập khẩu nhiều mặt hàng ngày càng tăng cùng với xu hướng phục hồi của nền kinh tế trong những năm gần đây. Sự phát triển của nền kinh tế Nhật Bản đã mở ra nhiều cơ hội trong việc xuất khẩu hàng hóa sang thị trường nước này của các quốc gia trong khu vực trong đó có Việt Nam. Hiện nay, Nhật Bản đang là thị trường nhập khẩu lớn thứ hai của Việt Nam. Năm 2007, Nhật Bản nhập khẩu khối lượng hàng hóa với trị giá khoảng 800 tỷ USD, trong đó nhập khẩu từ Việt Nam là 6,1 tỷ USD. Ngoài ra, Nhật Bản còn là nước viện trợ ODA lớn nhất cho Việt Nam và là nước đứng đầu về vốn thực hiện trong số các nước và vùng lãnh thổ có vốn đầu tư trực tiếp tại Việt Nam. Trong những năm gần đây, quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản đang phát triển rất tốt đẹp. Tháng 7/2005, sau chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, quan hệ giữa hai nước đã nâng lên một tầm cao mới “quan hệ đối tác chiến lược”. Và hiện nay, Việt Nam và Nhật Bản đang tích cực đàm phán hai hiệp định rất quan trọng đó là Hiệp định đối tác 2 kinh tế toàn diện (EPA) và Hiệp định thương mại tự do (FTA) để dành cho nhau những ưu đãi trong thương mại và đầu tư Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản chỉ hoàn toàn thuận lợi, không có khó khăn. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản mặc dù tăng lên khá nhanh trong những năm qua nhưng chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong nhu cầu nhập khẩu của Nhật Bản, chưa đến 1%. Thị trường Nhật Bản với những rào cản kỹ thuật khắt khe nhất thế giới đang gây rất nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc tiếp cận và thâm nhập vào thị trường này. Hơn nữa, hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang Nhật Bản còn chịu sự cạnh tranh rất khốc liệt từ Trung Quốc và các nước trong khu vực ASEAN – những nước có cùng lợi thế cạnh tranh như Việt Nam