Từ nửa sau thế kỷ XX đến nay, các công ty xuyên quốc gia (Transnational corporations – TNCs) ngày càng có vai trò quan trọng và trở thành chủ thể quan trọng trong quan hệ kinh tế quốc tế. Với nhiều chiến lược hoạt động của mình, TNCs đã trở thành kênh chủ đạo chuyển tải dòng vốn đầu tư cả trực tiếp và gián tiếp giữa các khu vực và các quốc gia trên toàn thế giới. Thông qua mạng lưới TNCs, các nước công nghiệp phát triển có điều kiện để khai thác những khoản tiền nhàn rỗi trong nước tốt hơn, đưa những công nghệ, những ngành sản xuất không còn phù hợp với cơ cấu kinh tế trong nước ra nước ngoài, nhằm đổi mới công nghệ nền sản xuất trong nước cũng như giải quyết một phần các vấn đề về môi trường, sinh thái. Mặt khác, cũng thông qua chiến lược hoạt động đầu tư của hệ thống mạng lưới TNCs, nhiều nước đang phát triển có cơ hội nhận được nguồn vốn, kỹ thuật, công nghệ tiên tiến nhằm đẩy nhanh quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế, rút ngắ n khoảng cách với các nươc công nghiệp phát triển, đồng thời có cơ hội phát huy lợi thế của mình, hội nhập nền kinh tế thế giới. Trong thập kỷ cuối cùng của thế kỷ XX, tình hình kinh tế và chính trị thế giới có nhiều biến đổi sâu sắc, nổi bật là: sự khủng hoảng và sụp đổ của các nước XHCN ở Đông Âu và Liên Xô cũ; sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, sự phát triển mạnh mẽ của toàn cầu hóa kinh tế; sự điều chỉnh quan hệ kinh tế quốc tế của nhiều nước, đặc biệt là các nước công nghiệp phát triển làm cho xung đột về thương mại và đầu tư giữa Nhật Bản, Bắc Mỹ và Tây Âu cũng trở nên căng thẳng hơn Những tác động đó đã làm cho TNCs Nhật Bản càng tích cực hơn nữa trong việc thực thi các chiến lược đầu tư quốc tế nhằ m tăng cường thế lực và ảnh hưởng của mình trên trường quốc tế để đạt mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận. 2 Chiến lược hoạt động của TNCs nhật Bản đã tác động tích cực nhiề u mặt, trước hết là đối với nền kinh tế Nhật Bản. Nó giúp cho Nhật Bản giải quyết được nhiều mất cân đối vĩ mô như: sự thiếu hụt về lao động và tà i nguyên – nhiên liệu, chuyển đổi cơ cấu kinh tế trong nước, giảm bớt xung đột thương mại Đồng thời nó cũng có nhiều tác động tích cực đến nền kinh tế khu vực và thế giới, đặc biệt là các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, như: Bổ sung nguồn vốn còn hạn chế, chuyển giao công nghệ, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế Hiện nay, TNCs Nhật Bản đã đạt được những thành công đáng kể, rất đáng để học tập. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn tồn tại một số hạn chế khó tránh khỏi như: những tác động kém tích cực cho nền kinh tế, khiến cho kết quả quan hệ kinh tế quốc tế đạt được chưa như mong đợi. Vì vậy việc đi sâu tìm hiểu và nghiên cứu các chiến lược hoạt động kinh doanh của TNCs Nhật Bản là hết sức cần thiết cho nền kinh tế Nhật Bản nói riêng và cho nền kinh tế khu vực nói chung (cụ thể là khu vực các nước ASEAN), nhằm đạt được những kết quả cao hơn nữa. Từ tất cả các lý do trên, em xin chọn vấn đề này làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận của mình.