Khái niệm về xây dựng nông thôn mới Theo Nghị quyết số 26-NQ/TW ban hành ngày 5 tháng 8 năm 2008, đã khẳng định: xây dựng xây dựng NTM là chương trình phát triển nông thôn toàn diện và bền vững từ kinh tế đến văn hóa – xã hội và môi trường để bảo đảm nông thôn có kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và hình thức tổ chức sản xuất hợp lý; gắn phát triển nông nghiệp với công nghiệp và dịch vụ theo đúng quy hoạch; bảo đảm xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ (Ban chấp hành trung ương Đảng, 2008). – Phát triển KTTT là quá trình gia tăng cả về số lượng và chất lượng hình thức kinh tế này trên cơ sở nhận thức các quy luật khách quan nhằm đạt được những mục tiêu mà Đảng và Nhà nước lựa chọn. Do nằm trong quá trình chung của nền kinh tế, việc phát triển KTTT trước hết phải thể hiện ở tăng trưởng kinh tế, đó là sự gia tăng về quy mô kinh tế mà thước đo phổ biến của nó là mức tăng trưởng về giá trị sản phẩm cuối cùng tính bằng tiền của hình thức kinh tế này theo thời gian. Đi liền với nó là những biến đổi về cơ cấu kinh tế theo hướng ngày càng dựa nhiều hơn vào KH&CN, việc sản xuất theo hướng ngày càng coi trọng hơn năng suất, chất lượng, hiệu quả, tức là chuyển dịch cơ cấu của mỗi cơ sở sản xuất kinh doanh cũng như của KTTT phải theo hướng ngày càng coi trọng hơn phát triển chiều sâu, giảm việc sản xuất dựa vào các yếu tố phát triển chiều rộng (như thâm dụng tài nguyên, gia tăng số lượng lao động và thâm dụng vốn). Kết quả cuối cùng của phát triển KTTT phải là mức sống và chất lượng cuộc sống con người trong hình thức kinh tế này ngày càng được nâng lên, cùng với các hình thức kinh tế khác góp phần nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống xã hội. Quá trình phát triển KTTT tất yếu phải làm cho việc sản xuất, kinh doanh của cộng đồng người tham gia vào hình thức kinh tế này tốt hơn so với nếu họ làm ăn cá thể; đồng thời những tổ chức KTTT phải là những “đối tác” có thể “đối trọng” với các công ty lớn trong cạnh tranh để phát triển. Sự phát triển của KTTT không phải chỉ nhằm vào lấy mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận của nhà đầu tư như các công ty tư nhân và nhất là các công ty lớn làm tối thượng, mà sự phát triển của nó còn rất coi trọng mục tiêu xã hội vì lợi ích chung của cộng đồng những người tham gia. Bởi vậy, phát triển KTTT không chỉ đơn thuần là sự phát triển kinh tế mà còn là quá trình thúc đẩy phát triển xã hội, vì mục tiêu xã hội.