Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn khẳng định dân chủlà bản chất, là mục tiêu và là động lực của cách mạng Việt Nam. Thực tiễn cách mạng nước ta qua hai cuộc kháng chiến trường kỳchống thực dân Pháp và đếquốc Mỹ đã chứng minh rằng: Thực hiện và mởrộng dân chủ, tập hợp được sức mạnh vật chất và tinh thần của nhân dân là yếu tốquyết định đểthực hiện thắng lợi các nhiệm vụmục tiêu chiến lược của đất nước. Trong thời kỳ đổi mới, đất nước ta đứng trước những thời cơvà thách thức của toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, phát triển nhanh và bền vững nền kinh tếlà nhiệm vụvô cùng quan trọng và cũng hết sức khó khăn đặt ra đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Cũng nhưbất kỳmột quốc gia nào khác, đểthực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, m ục tiêu phát triển kinh tế- xã hội đòi hỏi chúng ta phải có một hệthống doanh nghiệp năng động, làm ăn có hiệu quả, có sức cạnh tranh cao và phát triển bền vững. Ởnước ta, hệthống doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đã thực sự đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, là nguồn lực quan trọng phục vụcho việc thực hiện các mục tiêu của chủnghĩa xã hội (CNXH), là công cụquan trọng đểnhà nước điều tiết vĩmô, định hướng xã hội chủnghĩa (XHCN) nền kinh tế. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, DNNN đã bộc lộ những điểm yếu khá rõ ràng, đó là sựkém năng động trong sản xuất kinh doanh, năng lực cạnh tranh yếu, hiệu quảkinh doanh thấp. Nhiều doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, không có lãi hoặc lãi ởmức độkhông đáng kểvẫn đang tồn tại bởi cơchếquản lý, cơchế ưu đãi, bảo hộ, đang thực sựtrởthành rào cản kìm hãm sức mạnh nội lực của nền kinh tế. Chính vì vậy, sắp xếp, đổi mới đểphát triển, nâng cao hiệu quảhoạt động của DNNN là một yêu cầu khách quan, một nhiệm vụbức thiết của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta hiện nay. Một trong những giải pháp đổi m ới DNNN đã được thực hiện và bước đầu phát huy hiệu quả đó là cổphần hóa (CPH) DNNN. Tuy nhiên, do nhiều lý 2 do khác nhau, trong thực tiễn thực hiện, CPH DNNN chưa thực sự đạt được những mục tiêu đã đềra, chưa mang lại hiệu quảtương xứng với tiềm năng của nó. Một trong những nguyên nhân hạn chếtốc độvà hiệu quảcủa giải pháp CPH DNNN đó là, chúng ta chưa thực sựmởrộng và phát huy dân chủtrong CPH DNNN, CPH DNNN chưa thực sựthu hút được sựtham gia rộng rãi của các tầng lớp nhân dân đóng góp “sức người sức của” với ý nghĩa trực tiếp là phát huy sức mạnh nội lực của nền kinh tế, đẩy nhanh tiến độvà nâng cao hiệu quả của giải pháp này. Những biểu hiện thiếu dân chủtrong CPH DNNN là rất rõ ràng, đó là tình trạng CPH khép kín trong nội bộdoanh nghiệp, hạn chếsựtham gia của nhân dân, của các nhà đầu tư. Đó là sựchạy trốn CPH, xuất phát từ động cơlợi ích cục bộcủa doanh nghiệp, của địa phương, là tình trạng các tổchức, cá nhân lợi dụng chức vụ, quy ền hạn, thao túng quá trình CPH DNNN, nhưhạthấp giá trịdoanh nghiệp, gian lận trong bán đấu giá cổphần nhằm trục lợi cho bản thân, xâm phạm quyền sởhữu toàn dân đối với tài sản trong doanh nghiệp CPH. Nguyên nhân của sựhạn chếdân chủtrong thực hiện CPH DNNN tiềm ẩn trong bản thân các quy định của pháp luật, trong quá trình tổchức thực hiện và cảtrong m ức độnhận thức của người dân vềCPH. Với mục tiêu đảm bảo hài hòa lợi ích c ủa Nhà nước, của doanh nghiệp, của nhà đầu tưvà người lao động; huy động vốn của các cá nhân, tổchức kinh tế, các tổchức xã hội trong và ngoài nước, hoạt động CPH DNNN thực sựcần có được nội dung dân ch ủsâu sắc tạo nên động lực to lớn cho việc đẩy nhanh tiến độvà nâng cao hiệu quảcủa quá trình này. Theo tinh thần Nghịquyết Hội nghịlần thứ9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX), trong những năm tiếp theo, chúng ta cần phải đẩy nhanh tiến độCPH, mởrộng diện các DNNN cần CPH, kểcảmột sốtổng công ty lớn trong các ngành như điện lực, luyện kim, ngân hàng. Nhiệm vụ CPH trước mắt là hết sức nặng nề, việc mởrộng và phát huy dân chủtrong CPH DNNN là yêu cầu có tính chất cấp bách trong thực tiễn, vì vậy việc triển 3 khai nghiên cứu đềtài “Hoàn thiện pháp luật đảm bảo dân chủtrong cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ởViệt Nam hiện nay” là hết sức cần thiết, đáp ứng yêu cầu dân chủhóa trong lĩnh vực kinh tế, nâng cao chất lượng và hiệu quảCPH DNNN ởnước ta hiện nay.