Danh ngôn Trung Quốc có câu: “Phụ nữ đỡ nửa bầu trời”. Sự đúc kết đó đã nói lên vai trò đặc biệt quan trọng, không thểthiếu của người phụnữ trong xã hội. Lẽtất yếu, vai trò xã hội đòi hỏi vịtrí xã hội tương ứng. Tuy nhiên, hàng ngàn năm nay, ởkhắp nơi trên thếgiới, phụnữvẫn phải chịu những thiệt thòi vềmặt vịtrí xã hội so với nam giới. Điều đó đặc biệt thểhiện ởsựbất bình đẳng với phụnữtrong việc hưởng thụcác quyền chính trị. Cuộc đấu tranh cho vịthếbình đẳng của phụnữso với nam giới xuất phát từnghịch lý kểtrên, bắt đầu từbuổi bình minh của chế độphụquyền. Phát triển từthấp đến cao, từtựphát đến tựgiác, cho đến ngày nay, đấu tranh cho vịthếbình đẳng của phụnữvới nam giới, trong đó đặc biệt là quyền chính trịcủa phụnữ, đã không còn là vấn đềriêng biệt của mỗi quốc gia, mà đã trởthành mối quan tâm chung của toàn nhân loại và được thểchếhóa trong nhiều công ước quốc tếvềquyền con người. ỞViệt Nam hiện nay, phụnữchiếm 50,8% dân sốvà 48% lực lượng lao động xã hội. Phụnữnước ta trước đây đã có những đóng góp hết sức to lớn vào công cuộc đấu tranh chống ngoại xâm giành và giữgìn độc lập, xây dựng Tổquốc. Trong sựnghiệp Đổi mới hiện nay, phụnữViệt Nam vẫn luôn sát cánh cùng nam giới phấn đấu vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”và có những đóng góp đáng kểtrong các lĩnh vực xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, ổn định xã hội cũng nhưnhững cống hiến xuất sắc trong việc chăm lo xây dựng gia đình, nuôi dưỡng các thế hệcông dân tương lai của đất nước. Không những vậy, nhiều phụnữcòn mang lại những vinh quang lớn cho đất nước trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học, nghệthuật, thểthao. 2 Nhận thức rõ vịtrí và vai trò quan trọng của người phụnữtrong xã hội nên ngay từkhi nước nhà mới giành được độc lập, các quyền của công dân nói chung và quyền của phụnữnói riêng đã được pháp luật Việt Nam ghi nhận và khẳng định, trong đó có các quyền bình đẳng vềchính trịcủa phụ nữ. Điều đó đã tạo điều kiện căn bản cho phụnữtham gia tích cực và hiệu quảvào các hoạt động kinh tế, xã hội và đóng góp vào sựnghiệp xây dựng và bảo vệTổquốc. Từkhi đổi mới đến nay, Đảng và Nhà nước tiếp tục quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi cho phụnữtham gia ngày càng nhiều và hiệu quả hơn vào lĩnh vực chính trị; nhờvậy, phụnữViệt Nam ngày càng có nhiều cơ hội và nhiều đại diện tham gia vào hệthống chính trị, cũng nhưvào việc đề xuất, hoạch định, thực hiện và giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước. Xét chung trên toàn thếgiới và khu vực, Việt Nam là quốc gia được đánh giá cao vềmức độbảo đảm quyền bình đẳng vềchính trịcủa phụ nữ, thểhiện ởtỷlệ đại biểu nữtrong Quốc hội ởmức tương đối cao. Mặc dù vậy, trên thực tế ởViệt Nam, quyền bình đẳng vềchính trịcủa phụnữvẫn chưa được bảo đảm một cách tương xứng so với vai trò và khả năng của phụnữtrong xã hội. Điều đó thểhiện ởchỗvẫn còn khoảng cách lớn giữa tỷlệ đại biểu nữvà nam trong các cơquan dân cử(Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp) và sốlượng hạn chếphụnữnắm giữcác vịtrí then chốt có quyền ra quyết định trong các cơquan của hệthống chính trị(xem phụlục 1 đến phụlục 7). Đơn cử, mặc dù ởmức cao trên thếgiới, song tỷlệ đại biểu Quốc hội nữkhóa XI mới chỉ đạt 27,3%, tỷlệ đại biểu nữ ởHội đồng nhân dân cấp xã nhiệm kỳ(2004-2007) là 20,1% [17, tr. 3-5]. Rõ ràng, tỷlệ đại biểu nữhiện nay chưa thể đáp ứng đầy đủyêu cầu là đại diện giới mình trong việc xây dựng và hoạch định chính sách, pháp luật liên quan đến việc giải quyết các quyền lợi chính đáng cho phụnữ. Thực tếkểtrên đặt ra nhu cầu cấp thiết phải nghiên cứu tìm ra các giải pháp tiếp tục thúc đẩy việc thực hiện quyền bình đẳng của phụnữtrên 3 lĩnh vực chính trị, qua đó giúp phụnữtham gia và đóng góp ngày càng hiệu quảhơn vào sựnghiệp xây dựng và phát triển của đất nước, cũng nhưbảo đảm thực hiện các cam kết quốc tếcó liên quan của Nhà nước ta, mà một trong những hướng tiếp cận cơbản là hoàn thiện hệthống các quy định pháp luật trên lĩnh vực này. Vì vậy, tác giảchọn đềtài: “Hoàn thiện pháp luật về quyền chính trịcủa phụnữ ởViệt Nam hiện nay”làm đềtài luận văn thạc sĩ chuyên ngành lý luận và lịch sửnhà nước và pháp luật tại Học viện Chính trị quốc gia HồChí Minh.