Theo các tài liệu lịch sử cho thấy, “nước Âu Lạc là nhà nước đầu tiên của chúng ta xuất hiện trên lịch sử ” [35, tr 245]. Nhà nước phong kiến tự chủ của ta do các nhà Ngô- Đinh-Lê- Lý xây dựng dần dần thành nước Đại Việt ở thời nhà Lý [35, tr 246]. Tuy nhiên, “đối với lĩnh vực bằng chứng sử học, thì ta không có một tài liệu nào ghi chép một sự ban hành pháp luật trong các thời vua nói trên, Ngô, Đinh và Tiền Lê” [36, tr 22]. Thời đại triều Lý (1010- 1225) mở ra một giai đoạn mới của lịch sử dân tộc và duới triều Lý đã có pháp luật thành văn. Do đó, nền pháp luật thành văn đầu tiên của dân tộc ta là nền pháp luật nhà Lý [36, tr 22]. Mặc dù còn sơ khai nhưng cách thức giải quyết tranh chấp phát sinh từ các lĩnh vực của đời sống xã hội đã được pháp luật nhà Lý quy định. Lý Thái Tổ vừa mới lên ngôi liền “ ban chiếu rằng, từ nay ai có việc tranh kiện nhau, cho đến triều tâu bày, vua thân giải quyết”. Lý Thái Tôn “xuống chiếu từ nay trở đi phàm nhân dân trong nước ai có việc kiện tụng gì, đều giao cho Khai Hoàng Vương xử đoán rồi tâu lên, lại cho lấy điện Quảng Vũ làm nơi xử kiện” [39, tr 299]. Vào năm 1053, tháng 3, Lý Thái Tông cho người đúc chuông lớn đặt ở Long Trì và xuống chiếu cho dân ai oan ức gì không bày tỏ được thì đánh chuông ấy để tâu lên [39, tr 313].