Theo quan niệm cổ điển về ngân sách, thể chế ngân sách trong mỗi quốc gia được thiết lập và vận hành theo bốn nguyên tắc cơ bản: Nguyên tắc ngân sách nhất niên; nguyên tắc ngân sách đơn nhất; nguyên tắc ngân sách toàn diện và nguyên tắc ngân sách thăng bằng.
Ngày nay, các nguyên tắc này vẫn được thừa nhận như một quan điểm khoa học có tính lịch sử và luôn được nghiên cứu, củng cố, phát triển và đổi mới để ngày càng phù hợp hơn với bối cảnh của nền tài chính công hiện đại. Ở Việt Nam, bốn nguyên tắc trên cũng được thừa nhận và được thể hiện trong Luật Ngân sách Nhà nước 2002 hiện hành.
Tuy nhiên, trong thực tế, điều kiện đời sống kinh tế xã hội luôn có những khi xảy ra biến động và thay đổi mà các nhà làm luật không thể dự liệu hết được, vì thế các nguyên tắc luôn có những trường hợp ngoại lệ, phá vỡ nguyên tắc trong những trường hợp cần thiết. Và cũng vì tính chất phục vụ tình huống cần thiết như vậy nên các trường hợp phá vỡ các nguyên tắc này cũng có những chừng mực, giới hạn của nó.