Tội phạm trộm cắp tài sản nói chung và trộm cắp tài sản tại nơi ở của công dân nói riêng xâm hại đến quyền sở hữu về tài sản – một trong các quyền cơ bản của mọi công dân được pháp luật bảo vệ. Điều 58 Hiến pháp hiện hành nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định: “Công dân có quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, tư liệu sản xuất, vốn và tài sản khác ”.
Tình hình tội phạm trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh trong những năm qua diễn biến khá phức tạp, đặc biệt tội phạm trộm cắp tài sản nói chung và trộm cắp tài sản tại nơi ở của công dân nói riêng có chiều hướng gia tăng và chiếm tỉ lệ cao trong tổng số các vụ PPHS. Theo thống kê của Công an thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2002 đến năm 2007 trên địa bàn thành phố xảy ra 6.821 vụ trộm cắp tài sản tại nơi ở của công dân, chiếm tỉ lệ 27,55% trong tổng số 24.752 vụ trộm cắp, và chiếm tỉ lệ 15,98% trong tổng số 42.676 vụ phạm pháp hình sự xảy ra trên địa bàn. Bọn tội phạm này đến từ nhiều nơi trên toàn quốc, hoạt động lưu động, có phương thức thủ đoạn tinh vi xảo quyệt, gây thiệt hại lớn về tài sản của người dân. Địa bàn gây án diễn ra rộng khắp trên toàn thành phố.
Thực hiện Nghị quyết 09/1998/NQ- CP ngày 31-7-1998, chương trình quốc gia phòng chống tội phạm của Chính phủ và Chương trình mục tiêu “3 giảm” của Thành uỷ, Công an thành phố Hồ Chí Minh coi việc phòng ngừa đấu tranh chống tội phạm trộm cắp nói chung và trộm cắp tài sản tại nơi ở là một trong những công tác quan trọng của lực lượng CSĐT tội phạm về TTXH. Thường xuyên thống kê, phân tích các phương thức thủ đoạn, áp dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ, nỗ lực đấu tranh ngăn chặn tội phạm.
Tuy nhiên trong thực tiễn công tác phòng ngừa, đấu tranh tội phạm trên lĩnh vực này vẫn còn tồn tại một số vướng mắc, hiệu quả đạt được còn nhiều hạn chế, tỷ lệ điều tra khám phá chỉ đạt 34,74%. Công tác phòng ngừa, phối hợp đấu tranh giữa các lực lượng còn nhiều vấn đề bất cập. Nhất là chưa làm rõ được đặc điểm, tính chất, phương thức thủ đoạn một cách toàn diện, có hệ thống để có căn cứ khoa học đầy đủ, đề ra được chiến lược phòng ngừa đấu tranh lâu dài.
Xuất phát từ tình hình đó, công tác phòng ngừa, đấu tranh tội phạm trộm cắp tài sản tại nơi ở của công dân của lực lượng CSĐTTP về TTXH trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh đòi hỏi phải được tổng hợp, bổ sung về mặt lý luận, làm rõ thực trạng, nguyên nhân, điều kiện, xu hướng phát triển và đề ra giải pháp phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả. Do đó tôi chọn đề tài “Điều tra các vụ án trộm cắp tài sản tại nơi ở của công dân trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn thạc sĩ Luật học chuyên ngành Tội phạm học và Điều tra tội phạm, mã số 60.38.70.