Hiện nay, việc quan tâm, chăm sóc và bảo vệ trẻ em được coi là nhiệm vụ trọng tâm trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhà nước ta. Trẻ em sẽ được phát triển một cách tốt nhất cả về mặt vật chất và tinh thần trong một môi trường gia đình tốt, có đầy đủ cha, mẹ. Quyền làm cha, làm mẹ và quyền làm con là những quyền thiêng liêng, vì vậy mà việc xác định cha, mẹ, con nhằm xác định thân phận và quan hệ huyết thống giữa các chủ thể là việc làm hết sức quan trọng, góp phần ổn định các mối quan hệ trong gia đình và ngoài xã hội.
Tuy nhiên, trong đời sống xã hội hiện nay, do sự hội nhập kinh tế và văn hóa toàn cầu, nên đã nảy sinh nhiều mặt trái của xã hội, trong đó có hiện tượng nam nữ quan hệ tình dục trước hôn nhân, nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng hay “sống thử” , dẫn đến các trường hợp trẻ em được sinh ra nhưng không biết cha, mẹ đẻ là ai, hoặc bị chính cha, mẹ đẻ chối bỏ, không công nhận Do đó, để bảo vệ quyền lợi cho trẻ em, Luật HN&GĐ năm 2000 đã dành chương VII quy định về vấn đề xác định cha, mẹ, con.
Nguyên tắc xác định cha, mẹ cho con đã được quy định tương đối sớm trong hệ thống pháp luật của nhà nước ta, giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển của Luật HN&GĐ nói riêng và của cả xã hội nói chung. Nguyên tắc này thể hiện tính nhân đạo sâu sắc, truyền thống tốt đẹp của nhân dân ta, đồng thời thể hiện mục đích cao cả vì sự phát triển toàn diện của trẻ em, của gia đình và của toàn xã hội.
Vì những lý do cơ bản trên, nên em chọn vấn đề: “Nguyên tắc xác định cha, mẹ cho con trong hệ thống pháp luật Việt Nam” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình.
2. Mục đích, phạm vi nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của khóa luận là tập trung tìm hiểu, phân tích và làm sáng tỏ nguyên tắc xác định cha, mẹ cho con trong hệ thống pháp luật Việt Nam, thực tiễn áp dụng nguyên tắc xác định cha, mẹ cho con, qua đó có sự so sánh và nêu lên những điểm hạn chế trong các quy định của pháp luật hoặc những khó khăn trong việc giải quyết các vụ việc xác định cha, mẹ, con trên thực tế. Trên cơ sở đó, đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật và việc thực hiện nguyên tắc trên thực tế.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là nguyên tắc xác định cha, mẹ cho con theo các quy định của pháp luật Việt Nam, trong đó bao gồm cả về mặt lý luận và thực tiễn áp dụng nguyên tắc. Nguyên tắc xác định cha, mẹ cho con có yếu tố nước ngoài không nằm trong phạm vi nghiên cứu của khóa luận này.