Thị trường chứng khoán là kênh huy động vốn đầu tư và lưu thông giữa các nguồn vốn đầu tư, tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh kích thích các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, là công cụ hữu hiệu giúp Nhà nước thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội. Bên cạnh những ưu điểm, những yếu tố tiêu cực luôn tiềm ẩn ở thị trường này và kìm hãm sự phát triển của thị trường. Các chủ thể tham gia thị trường đa dạng, có cơ hội tiếp cận thông tin, phân tích thông tin và phân tích đầu tư không giống nhau. Khi thực hiện các hành vi nhằm đạt được các lợi ích của mình không tuân thủ các quy tắc thị trường, quy định pháp luật chứng khoán áp dụng cho mỗi loại hành vi có thể làm tổn hại đến lợi ích của các chủ thể khác mà những lợi ích này lại cần được bảo vệ. Những hành vi đó được coi là vi phạm pháp luật về chứng khoán vầ thị trường chứng khoán.
Tùy theo mức độ, tính chất của từng hành vi vi phạm mà có thể phải chịu các loại chế tài pháp luật khác nhau. Hệ thống luật Việt Nam công nhận các hình thức xử lý – chế tài áp dụng: dân sự, hình sự, hành chính đối với các loại vi phạm trong lĩnh vực này nhằm đảm bảo cho các chủ thể an toàn, yên tâm khi tham gia quan hệ chứng khoán – một quan hệ chứa đựng yếu tố rủi ro rất cao.
Bài viết dưới đây tìm hiểu về chế tài áp dụng khi xử lý vi phạm pháp luật chứng khoán, đưa ra những nhận xét và đề xuất pháp lý nhằm hoàn thiện hơn mảng pháp luật này.