Nho giáo có một vịthếhết sức to lớn trong đời sống xã hội Trung Quốc trong
nhiều thếkỷ. Nho giáo nhưlà một thành tốvăn hoá góp phần làm phong phú văn hoá
Trung Quốc vốn được hình thành trên nền tảng của văn hoá Hán cùng với sựgiao lưu
tiếp xúc văn hoá với các tộc người khác. Tuy nhiên, trong suốt chiều dài lịch sửmất
ngàn năm của Trung Quốc, Nho giáo được nhìn nhận hết sức khác nhau: có những
giai đoạn lịch sử, người ta đềcao Nho giáo, coi đó nhưlà chuẩn mực đểxây dựng đời
sống xã hội, lại có thời gian, người ta phê phán, bài bác, thậm chí phủnhận Nho giáo.
Đương nhiên, khi đã coi Nho giáo nhưlà một học thuyết thì việc xem xét, đánh giá
trong các giai đoạn lịch sửcũng là việc làm bình thường.
ỞViệt Nam trong những thập niên gần đây việc tìm hiểu Nho giáo có chiều
hướng gia tăng. Bên cạnh nhiều bộsách kinh điển Nho giáo được tái bản, nhiều công
trình nghiên cứu vềNho giáo lại càng trởnên càng thiết hơn, khi mà một sốnước
trong khu vực vốn chịu ảnh hưởng rất sâu đậm Nho giáo đang vươn lên thành những
“con rồng”. Hai cuộc toạ đàm vềNho giáo diễn ra tại Trường Đại học Khoa học xã
hội và Nhân văn giữa các nhà khoa học Mỹvà các nhà khoa học Việt Nam cũng
không ngoài mục đích góp phần nghiên cứu một cách toàn diện và hệthống Nho
giáo.
Nét đặc thù của triết học Trung Quốc nói chung hay Nho giáo nói riêng là có
xu hướng đi sâu vào giải quyết những vấn đềthực tiễn chính trị- đạo đức của xã hội
có nội dung bao trùm là con người, xây dựng con người, xã hội lý tưởng và con
đường trịnước. Ngay từkhi xâm nhập vào Việt Nam, Nho giáo đã nhanh chóng thích
nghi và phát triển mạnh mẽ, sự ảnh hưởng, tác động của nó đến đời sống người Việt
Nam rất sâu sắc không chỉtrong quá khứmà vẫn còn tiếp tục phát huy đến ngày nay,
góp phần phong phú thêm cho nền văn hóa Việt Nam. Vì vậy, đềtài: “tưtưởng triết
học của Nho giáo và những ảnh hưởng của nó đến đời sống văn hóa tinh thần người
Việt” được thực hiện nhằm làm rõ hơn tưtưởng triết học chủ đạo của Nho giáo cũng
nhưtầm ảnh hưởng sâu rộng của nó đến đời sống người Việt Nam trãi qua bao thếhệ.