Tuyên Quang là tỉnh ở vùng núi cao phía Bắc. Phía Bắc và Tây của tỉnh
giáp tỉnh Hà Giang, phía Đông giáp tỉnh Thái Nguyên, phía Đông Bắc giáp
tỉnh Cao Bằng, phía Tây giáp tỉnh Yên Bái, phía Nam giáp tỉnh Phú Thọ. Thị
xã Tuyên Quang cách Hà Nội 165km. Ở đây có nhiều dân tộc thiểu số sinh
sống trong các bản làng xa xôi. Trong đó có ngƣời Dao Quần Trắng ở làng
Nghẹt, xã Phú Thịnh, huyện Yên Sơn. Ngƣời Dao thật thà, hiền lành, chất
phác và hiếu khách. Do sống phân tán, tiếp giáp với nhiều dân tộc nên họ dễ
hòa đồng, tạo điều kiện cho sự phát triển, tiếp thu cái mới.
Dân tộc Dao có một nền văn hóa rất phong phú và đậm đà bản sắc thể
hiện qua nhiều phong tục, nhiều điệu múa đẹp, nhiều bài hát hay, kho tàng
truyện cổ tích, thần thoại, ngụ ngôn, ca dao, thành ngữ, chiêm tinh, tƣớng số,
câu đố. Nhƣng cũng giống các dân tộc thiểu số khác, chủ yếu tồn tại dƣới
dạng truyền khẩu. Hiện nay nó đang bị mai một, thất truyền với những lý do
khách quan cũng nhƣ chủ quan. Bên cạnh đó, đời sống của họ còn rất nhiều
khó khăn. Vì thế, đồng bào cần có sự quan tâm của chính quyền để nâng cao
chất lƣợng cuộc sống của họ. Trong vài năm trở lại đây có rất nhiều du khách
đến đây để tìm hiểu về phong tục truyền thống, về cuộc sống sinh hoạt và sản
xuất của đồng bào. Vì thế địa phƣơng đang lập kế hoạch để phát triển du lịch.
Xu thế phát triển du lịch trên thế giới hiện nay là hƣớng tới những khu
vực có tiềm năng đặc sắc về mặt thiên nhiên và văn hoá. Chính vì th ế, những
tuor du lịch đến những bản làng xa xôi đƣợc khách du lịch quốc tế ƣa chuộng.
Du khách nƣớc ngoài thích đi du lịch tới những bản, làng xa xôi, nơi có
đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống là vì cảnh quan ở đây còn hoang sơ,
Tổ chức mô hình du lịch cộng đồng của ngƣời Dao tại làng Nghẹt, xã
Phú Thịnh, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang
[Type the document title] SINH VIÊN: ĐỖ THỊ HÀ – LỚP VH901 5
những phong tục tập quán của đồng bào còn đƣợc lƣu truyền, chƣa mai một
trong cuộc sống đƣơng đại. Kinh nghiệm ở một số nơi nhƣ Sa Pa (Lào Cai),
bản Lác, Giang Mỗ (Hoà Bình), khách du lịch nƣớc ngoài thƣờng thích đi bộ
vào những bản làng vùng sâu, vùng xa, sống và sinh hoạt cùng ngƣời dân.
Ngƣời dân có thể cung cấp những dịch vụ khác nhau nhƣ: phòng trọ, nấu ăn,
dẫn đƣờng, vác đồ, hƣớng dẫn thực hiện các công việc nhà nông, hoặc bán
những sản phẩm lƣu niệm nhƣ: thổ cẩm, đồ mây tre đan, các sản phẩm mỹ
nghệ hoặc biểu diễn các loại hình văn hoá dân gian. Điều hấp dẫn du khách
chính là vẻ đẹp nồng hậu, chân chất, thật thà của ngƣời dân ở các bản làng nơi
đây. Đó chính là du lịch cộng đồng.
Du lịch cộng đồng đem lại lợi ích thiết thực đối với ngƣời dân. Trƣớc
hết, ngƣời dân có đƣợc nguồn thu trực tiếp từ các dịch vụ cung cấp cho khách
và những nguồn thu này đôi khi lớn hơn rất nhiều so với sản xuất nông
nghiệp. Tiếp đến là những lợi ích từ việc phát triển cơ sở hạ tầng. Một khu du
lịch phát triển, sẽ thu hút sự quan tâm của các cấp chính quyền, thu hút các
nhà đầu tƣ phát triển hệ thống đƣờng sá, hệ thống cấp điện, nƣớc, mạng lƣới
thông tin, y tế, chỉnh trang nhà cửa, cảnh quan, môi trƣờng. Đ ó là những lợi
ích cụ thể cho cộng đồng, góp phần cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của
nhân dân. Ngoài ra, còn những lợi ích thiết thực khác nhƣ việc làm, giao lƣu
văn hoá và đặc biệt là ý thức xã hội về bảo tồn văn hoá đƣợc nâng cao. Nhƣ
vậy, đối với những vùng đồng bào dân tộc thiểu số nói chung, làng Nghẹt nói
riêng việc phát triển du lịch cộng đồng hay du lịch dựa vào cộng đồng hoàn
toàn có cơ sở để thực hiện và chắc chắc sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao. Đây
cũng là phƣơng thức hữu hiệu để phát triển kinh tế – xã hội, góp phần xoá đói
giảm nghèo cho nhân dân các dân tộc vùng cao, bảo tồn đƣợc môi trƣờng tự
nhiên và văn hoá bản địa.
Tổ chức mô hình du lịch cộng đồng của ngƣời Dao tại làng Nghẹt, xã
Phú Thịnh, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang
[Type the document title] SINH VIÊN: ĐỖ THỊ HÀ – LỚP VH901 6
Mô hình du lịch cộng đồng đƣợc xây dựng ở làng Nghẹt sẽ nâng cao
nhận thức cho cộng đồng trong việc bảo tồn các giá trị văn hoá truyền thống,
bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trƣờng đồng thời cộng đồng đƣợc hƣởng
những lợi ích thiết thực từ kinh doanh du lịch. Với mong muốn đó em đã chọn
đề tài “Tổ chức mô hình du lịch cộng đồng của ngƣời Dao tại làng Nghẹt, xã
Phú Thịnh, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang”.