Biện chứng giữa lý luận và thực tiễn là một trong những nội dung quan trọng và là một nguyên tắc cơ bản của triết học Mác – Lênin. Nhận thức đúng đắn và sâu sắc nội dung biện chứng giữa lý luận và thực tiễn có ý nghĩa to lớn đối với đời sống và sự phát triển của xã hội nói chung và đối với công tác lãnh đạo quản lý của cán bộ, đảng viên nói riêng.
Sau hơn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới, nhờ vận dụng sáng suốt biện chứng giữa lý luận và thực tiễn, Đảng ta đã căn cứ vào thực tiễn đất nước để không ngừng hoàn thiện lý luận, đường lối, chủ trương, lãnh đạo Nhà nước xây dựng chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, đưa đất nước vượt qua khủng hoảng, đạt được những thành quả quan trọng trong thời kỳ đổi mới, hội nhập. Sự lãnh đạo đúng đắn đó bắt nguồn từ việc quán triệt nguyên tắc thống nhất giữa lý luận với thực tiễn chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trên cơ sở điều kiện thực tiễn của cách mạng Việt Nam.
Với nhận thức như vậy, chúng ta có thể thấy rằng nhận thức biện chứng giữa lý luận và thực hiện có ý nghĩa thời sự, cấp thiết. Do đó, tôi lựa chọn vấn đề biện chứng giữa lý luận và thực tiễn làm đề tài tiểu luận kết thúc môn học của mình.
Tiểu luận tập trung nghiên cứu và làm rõ nội dung biện chứng giữa lý luận và thực tiễn của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Từ đó, vận dụng mối quan hệ biện chứng đó vào công tác lãnh đạo quản lý và bản thân. Để đạt được mục tiêu nêu trên, tiểu luận tập trung làm rõ hệ thống khái niệm, những nội dung cơ bản và ý nghĩa phương pháp luận đối với công tác lãnh đạo quản lý và bản thân.
Cơ sở lí luận của đề tài tiểu luận là quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước trong nghiên cứu lý luận chính trị. Trong đó, chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử là phương pháp luận của việc nghiên cứu, thực hiện đề tài luận án. Ngoài cơ sở lí luận và phương pháp luận nêu trên, tác giả còn sử dụng các phương pháp như: phân tích, tổng hợp, lịch sử, logic, quy nạp, diễn dịch, thống kê, so sánh nhằm tìm kiếm, phân tích các kết quả nghiên cứu có sẵn để miêu tả, khái quát hoá toàn cảnh về chủ đề nghiên cứu từ các góc độ khác nhau.