Nguyên tắc thẩm phán và hội thẩm nhân dân xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật là một trong những nguyên tắc cơ bản cấu thành nên hệ thống các nguyên tắc cơ bản của luật ttds Việt Nam. Nguyên tắc này luôn được coi trọng và được ghi nhận trong bốn bản hiến pháp của nước ta qua các thời kỳ lịch sử khác nhau của đất nước. đến nay, nguyên tắc này đã trở thành một nguyên tắc tối thượng trong tổ chức và hoạt động của TA nói chung và trong hoạt động xét xử các vụ án dân sự nói riênng. Theo đó, để đảm bảo cho hoạt động xét xử được nghiêm minh thì khi xét xử TP và HTnd độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.
Từ đó co thể hiểu Nguyên tắc này thể hiện tư tưởng pháp lý khi xét xử các vụ án dân sự tp và htnd tư mình quyết định và tự chịu trách nhiêm về bản án và quyết địng của mình mà không phụ thuộc vào quan điểm. ý kiến của bất kỳ cá nhân, cơ quan, tổ chức nào, không bị chi phối bởi ý kiến của nhau và chỉ căn cứ và các qui định của pháp luật để xem xét và quyết định từng vấn đề của vụ án.