Theo Luật Di sản văn hóa năm 2001 thì: “Di sản văn hoá Việt Nam
là tài sản quý giá của cộng đồng các dân tộc Việt Nam và là một bộ phận
của di sản văn hoá nhân loại, có vai trò to lớn trong sự nghiệp dựng nước
và giữ nước của nhân dân ta” [38, tr.1].
Từ quan điểm trên có thể thấy di sản văn hóa không chỉ coi là tài sản
có giá trị giáo dục truyền thống, giáo dục nhân cách cho thế hệ tương lai,
mà còn là một nguồn lực to lớn có giá trị góp phần phát triển kinh tế – xã
hội của đất nước. Di sản văn hóa là một trong những lĩnh vực được sự quan
tâm đặc biệt từ Nhà nước đến địa phương và nhân dân trong việc bảo tồn,
phát huy giá trị của các loại hình di sản. Di tích lịch sử văn hóa là một
thành tố nằm trong hệ thống các di sản văn hóa của Việt Nam là những
bằng chứng xác thực, cụ thể về một thời kỳ lịch sử của dân tộc. Ở đó thể
hiện được bản sắc văn hóa dân tộc, những truyền thống tốt đẹp được lưu
truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác nhờ vậy mà con người hiểu được cội
nguồn lịch sử của mình nâng cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc hướng con
người tới những giá trị cao đẹp của chân – thiện – mỹ là nền tảng để xây
dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
Hiện nay, việc bảo tồn, giữ gìn và phát huy các di sản văn hóa nói
chung và di tích lịch sử văn hóa nói riêng được Đảng và Nhà nước ta luôn
chú trọng, có nhiều chính sách cũng như sự quan tâm trong việc xây dựng
cán bộ quản lý, nguồn nhân lực, trong công tác bảo tồn hệ thống di sản, di
tích. Tuy nhiên cùng với thời gian, hoàn cảnh và những hạn chế nhất định
như: thiên tai, sự phát triển của nền công nghiệp hóa, ý thức của con
người, đã làm cho những di tích lịch sử đứng trước nguy cơ bị hủy hoại,2
xâm lấn. Chính vì thế mà vấn đề quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị của
các di tích lịch sử văn hóa là một lĩnh vực đầy khó khăn, phức tạp, hoạt
động này vừa mang tính khoa học sâu sắc, vừa mang tính thực tiễn sinh
động, mang tính xã hội cao và công tác bảo tồn, phát huy giá trị của di tích
là việc làm cấp bách, cần phải có giải pháp hợp lý, kịp thời để bảo vệ di
tích.