Dù được xây dựng theo những mô hình được coi là hợp lý nhất và ngay cả khi đã đạt tới trình độ cao, kinh tế thị trường vẫn không thể tránh khỏi một số khuyết tật và bản thân các quan hệ thị trường tự chúng không đủ sức giải quyết những vấn đề xã hội nảy sinh trong quá trình phát triển kinh tế. Chính vì vậy, bảo hiểm xã hội ra đời, trở thành công cụ điều tiết quan trọng và phổ biến đối với hầu hết các nước trong quá trình phát triển kinh tế thị trường.
Ở Việt Nam, BHXH là một trong những chính sách lớn và trong tương lai sẽ trở thành một ngành quan trọng. Nó có chức năng, nhiệm vụ góp phần bảo đảm đời sống của hàng triệu người lao động khi họ gặp phải những bất trắc làm giảm nguồn thu nhập từ lao động như ốm đau, tuổi già, tai nạn lao động… Lâu nay, đặc biệt là trong quá trình chuyển sang kinh tế thị trường, Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến lĩnh vực này. Tuy nhiên, hệ thống BHXH hiện có của Việt Nam đang vướng phải những hạn chế và mâu thuẫn, đòi hỏi những biện pháp khắc phục thiết thực và hữu hiệu.
Đổi mới hệ thống tổ chức BHXH Việt Nam theo cơ chế quản lý mới là yêu cầu khách quan do chính quá trình chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế nước ta đặt ra. Đó là sự ràng buộc có tính quy luật, bởi lẽ tương ứng với mỗi loại cơ chế quản lý phải có loại hình tổ chức BHXH phù hợp, và việc đổi mới hệ thống tổ chức BHXH Việt Nam cũng không thể nằm ngoài ràng buộc đó.