Kể từ khi vòng đàm phán Uruguay kết thúc, xu th ế hội nhập kinh tế toàn cầu
chuy ển dần sang các hiệp định thương mại tự do khu vực và song phương. Xu thế
này đã không ngừng lan rộng khắp khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Trước năm
2000, chỉ có 4 hiệp định chính giữa các nền kinh tế APEC đó là Khu vực thương
mại tự do ASEAN (AFTA), khu vực thương mại tự do Hoa Kỳ – Canada, khu vực
thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) và hiệp định thiết lập Quan hệ Kinh tế gần gũi
hơn nữa New Zealand – Australia. Hiện nay con số này đã lên tới 39 hiệp định và
nhiều hiệp định khác đang trong quá trình đàm phán.
Trong số đó, đàm phán Hiệp định TPP (hay còn gọi là Hiệp định đối tác
xuyên Thái Bình Dương) nổi trội lên, trở thành một vấn đề rất được quan tâm bởi
rất nhiều lí do. Thứ nhất, Hiệp định TPP có quy mô điều chỉnh rộng lớn. 9 quốc gia
thành viên của Hiệp định TPP có tổng GDP là 16 968 tỉ USD, thu nhập bình quân
đầu người là 33 546 USD/người, với dân số khoảng 505,8 triệu người (2010)
(Australian Government – Department of Foreign Affairs and Trade, 2012). Thứ
hai, Hiệp định TPP có mức độ tự do hóa thương mại mạnh mẽ ở các lĩnh vực và tự
do hóa ngay lập tức. Và cuối cùng, Hiệp định có phạm vi điều chỉnh phong phú.
Bên cạnh những vấn đề thương m ại truy ền thống như thương mại hàng hóa, thương
mại d ịch vụ, v.v Hiệp định còn đề cập đến nhiều vấn đề phi thương mại như môi
trường, lao động, v.v. Do đó, Hiệp định TPP được coi là Hiệp định thương mại tự
do kiểu mẫu của thế kỷ 21, dự báo sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến khu vực kinh tế năng
động Châu Á – Thái Bình Dương nói riêng và nền kinh tế toàn cầu nói chung.
Về các lĩnh vực cam kết trong Hiệp định TPP, lĩnh vực thương mại d ịch vụ
được dự báo sẽ có những bước tiến mạnh mẽ so với các hiệp định khác. Các cam
kết trong lĩnh vực này có mức độ mở cửa rộng lớn, đề cập đến nhiều vấn đề phức
tạp, gắn liền về mặt thể chế và văn hóa. Những cam kết này sẽ tạo ra nhiều thay đổi
giữa quan hệ thương m ại dịch vụ giữa các đối tác của Hiệp định. Là một đối tác của
Hiệp định TPP, chắc chắn thương mại d ịch vụ của Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng lớn
từ các cam kết này.