Để có thể giải mã được những vấn đề của một giai đoạn lịch sử, một thời đại
nào đó, các nhà nghiên cứu thường dựa trên những cứ liệu hoặc kết quả nghiên cứu
của ngôn ngữ học để truy tìm những bằng chứng có liên quan. Một trong những nguồn
tư liệu phong phú và đáng tin cậy chính là địa danh vì xét về bản chất, địa danh là một
phạm trù lịch sử, mang những dấu vết của thời điểm mà nó ra đời, được xem là một
“đài kỉ niệm” hay “tấm bia bằng ngôn ngữ độc đáo về thời đại mình” (Lê Trung Hoa,
2002, tr.45). Nói như tác giả Lê Trung Hoa, địa danh chính là “những tấm bia lịch sử –
văn hóa bằng ngôn ngữ” (Lê Trung Hoa, 2002, tr.45). Ngay từ lúc hình thành, ngoài
chức năng định danh, địa danh bao giờ cũng là những trang sử sống động và chân thật
ghi lại nhiều biến cố của xã hội, khắc họa đời sống sinh hoạt, nét văn hóa đặc trưng,
thể hiện những tâm tư, tình cảm và nguyện vọng của người dân. Đó chính là lí do các
nhà khoa học thường chọn địa danh làm khách thể nghiên cứu để tìm hiểu về văn hóa.
Dù việc nghiên cứu địa danh dưới góc độ ngôn ngữ đã đạt được những thành tựu
đáng ghi nhận nhưng nhìn chung vẫn chưa lí giải một cách thấu đáo về bức tranh toàn
cảnh của đời sống sinh hoạt, tâm thức của người dân bản địa. Vì vậy, việc lí giải địa
danh đòi hỏi phải xuất phát từ nhiều góc nhìn, trong đó, góc nhìn văn hóa học sẽ là
hướng tiếp cận phù hợp, vừa kế thừa những thành tựu của ngôn ngữ học, vừa đóng vai
trò then chốt trong việc tìm hiểu địa danh một cách toàn diện, giải mã đời sống văn
hóa qua địa danh một cách tường tận và mới mẻ hơn.