Du lịch là một trong những ngành kinh tế có sự định hƣớng tài nguyên rõ rệt.
Sự ảnh hƣởng đó đƣợc thể hiện trên nhiều khía cạnh khác nhau. Tài nguyên du lịch là
cơ sở để tạo nên sự phong phú của các sản phẩm du lịch nhằm thỏa mãn nhu cầu du
lịch ngày càng đa dạng của du khách, là mục đích du lịch của du khách. Mỗi loại tài
nguyên du lịch lại mang trong mình những hấp dẫn, nét đẹp riêng có. Tài nguyên du
lịch tự nhiên tạo ra giá trị về mặt vui chơi giải trí: tài nguyên du lịch để phát triển các
loại hình du lịch mạo hiểm nhƣ du lịch thám hiểm hang động là hệ thống các hang
động đá vôi có nhiều điều bí hiểm, du lịch lặn biển với tài nguyên sinh vật biển phong
phú, đa dạng, đặc sắc. Tài nguyên du lịch nhân văn tạo ra giá trị nhận thức về truyền
thống tốt đẹp, tinh hoa trí tuệ, giá trị văn hóa, nghệ thuật đất nƣớc nhƣ: các di tích lịch
sử văn hóa, lễ hội, phong tục tập quán…
Tài nguyên du lịch là nguồn lực quan trọng nhất, mang tính quyết định sự phát
triển của ngành du lịch. Tài nguyên du lịch ảnh hƣởng trực tiếp đến tổ chức lãnh thổ
du lịch, sự hình thành chuyên môn hóa các vùng du lịch và hiệu quả kinh tế du lịch.
Thực tế cho thấy, các địa phƣơng, các quốc gia có nguồn tài nguyên du lịch phong
phú, đa dạng, đặc sắc, có mức độ tập trung cao, đƣợc quản lý quy hoạch, khai thác,
bảo vệ, tôn tạo hợp lý theo hƣớng tiết kiệm, bền vững sẽ có ngành Du lịch phát triển
bền vững, đạt hiệu quả cao. Ngƣợc lại các địa phƣơng, các quốc gia tuy có nguồn tài
nguyên đa dạng, phong phú, đặc sắc nhƣng không đƣợc quản lý, lý quy hoạch, khai
thác, bảo vệ, hợp lý, tiết kiệm sẽ làm cho nguồn tài nguyên bị suy kiệt và hiệu quả
kinh doanh du lịch thấp.
Việt Nam với địa hình 3/4 diện tích là đồi núi, là đất nƣớc có bề dày văn hóa lịch
sử hàng ngàn năm đã tạo cho đất nƣớc nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn
vô cùng phong phú. Đây chính là cơ sở hình hành nhiều trung tâm du lịch lớn khắp
mọi miền tổ quốc: Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Nha Trang, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí
Minh…và Quảng Ninh cũng là một trong số đó.
Quảng Ninh là một địa danh giàu tiềm năng du lịch, là một đỉnh của tam giác
tăng trƣởng du lịch miền bắc Việt Nam. Toàn tỉnh có 4 trung tâm du lịch trọng điểm,
đƣợc ví nhƣ 4 cô gái trời ban tài sắc vẹn toàn. Nếu Hạ Long có sở trƣờng là du lịch
biển kiêu sa với tấm áo choàng mang tên di sản; Móng Cái – Trà Cổ nổi trội với du
lịch thƣơng mại, du lịch biển; Yên Tử – Đông Triều – Yên Hƣng đằm thắm với du lịch
văn hoá lễ hội, thì Vân Đồn –Cô Tô vẫn còn tinh khôi nét nguyên sơ thuần khiết,
đƣợc ví nhƣ một nàng công chúa vẫn đang còn ngủ yên, chờ chàng hoàng tử cƣỡi
ngựa vàng đến đánh thức. Nét tinh khôi thuần khiết của Vân Đồn ẩn chứa ở những
hòn đảo còn nguyên dấu ấn cổ xƣa, những kỳ quan đảo đá, hang động có ý nghĩa lịch
sử, không khí trong lành, ở nhƣng bãi tắm đẹp, chạy dài, cát trắng phau: Hang Soi
Nhụ, Hang Hà Giắt, bãi cát Sơn Hào, Bãi Trƣờng Trinh, Minh Châu… chƣa bị tác
động bởi bàn tay con ngƣời. Ngoài ra huyện có Vƣờn Quốc Gia Bái Tử Long – nơi
lƣu giữ nhiều động, thực vật quý hiếm.
Vân Đồn còn là vùng có tài nguyên văn hóa phong phú, đa dạng với các di tích
lịch sử , lễ hội, phong tục tập quán…mang đậm bản sắc của cƣ dân miền biển. Chính
tại nơi đây, năm 1149 vua Lý Anh Tông (1149) đã cho thành lập t hƣơng cảng Vân
Đồn – thƣơng cảng đầu tiên ở Việt Nam.
Với sự phong phú, đa dạng về tài nguyên du lịch nhƣ vậy, có thể nói Vân Đồn
hội tụ tƣơng đối đủ những lợi thế về thiên thời, địa lợi, nhân hòa cho phép nơi đây
phát triển nhiều loại hình du lịch khác nhau: du lịch biển đảo, du lịch mạo hiểm, khám
phá hang động, du lịch văn hóa…Tài nguyên phát triển du lịch ở Vân Đồn là rất lớn
song viêc khai thác còn nhiều hạn chế, chƣa xứng đáng với tài nguyên hiện có. Hơn
nữa, tài nguyên du lịch huyện Vân Đồn chƣa đƣợc thống kê một cách chi tiết. Nếu tài
nguyên du lịch huyện đảo đƣợc thống kê một cách có hệ thống sẽ góp phần vào việc
đƣa ra chính sách khai thác tài nguyên hợp lý, thúc đẩy hoạt động kinh doanh du lịch
đạt hiệu quả cao, phát triển bền vững. Qua đó đời sống ngƣời dân không những đƣợc
nâng cao mà còn làm thay đổi bộ mặt của phố huyện.
Vì vậy, em xin chọn hƣớng nghiên cứu: “Tìm hiểu tài nguyên du lịch huyện đảo
Vân Đồn – Quảng Ninh” làm đề tài cho khóa luận cử nhân Văn hóa Du lịch của mình.