Một trong những nét văn hóa khá độc đáo và đặc sắc của ngƣời Thái đó
chính là nghề dệt may truyền thống. Đây là nghề thủ công có từ lâu đời và
chiếm một vị trí khá quan trọng trong đời sống kinh tế cũng nhƣ văn hóa của
ngƣời Thái ở Noong Bua. Với nghề thủ công này, phụ nữ là những ngƣời
quyết định đến sự tồn tại và phát triển của nó. Trong xã hội Thái cổ truyền
của ngƣời Thái ở Noong Bua, dệt may là một trong những tiêu chuẩn để đánh
giá phẩm hạnh thiếu nữ và phụ nữ Thái. Dệt may truyền thống thể hiện ở sự
cần cù, chịu khó, kỹ thuật tinh sảo, trình độ thẩm mỹ,… của ngƣời Thái. Đó là
các giá trị đặc biệt, góp phần khẳng định bản sắc văn hóa Thái. Khi còn nhỏ
tuổi, đƣợc bà và mẹ địu trên lƣng, các bé gái đã đƣợc xem bà, mẹ, chị kéo sợi,
dệt vải, vá may. Khi lên năm, lên sáu, các bé đƣợc địu lên nƣơng rẫy trồng
bông, hái bông. Lên bảy, lên tám các em đã đƣợc chỉ bảo, tập kéo sợi, dệt
vải,… Lớn hơn một chút là các cô bé Thái đã có thể biết dệt vải. Điều đó đã
trở thành thành ngữ trong dân gian Thái: Mười một tuổi biết độn tóc/ Mười
hai tuổi biết ngồi khung dệt vải. Đến tuổi lấy chồng, thiếu nữ Thái phải tự tay
dệt lấy vỏ chăn, làm lấy gối, đệm, may lấy khăn áo cho ngƣời mình thƣơng.
Úp bàn tay thành vải thành sợi/ Ngửa tay thành lá thành hoa. Mỗi cô gái Thái
khi về nhà chồng thƣờng mang theo có tới hàng chục bộ chăn, đệm, gối,… và
khá nhiều vải, vỏ chăn, cạp váy. Tục lệ này đến nay vẫn duy trì. Bởi thế, có
thể nói nghề dệt may của ngƣời Thái ở Noong Bua là một trong những nguồn
tiềm năng lớn đối với phát triển du lịch ở Điện Biên. Mu ốn phát triển du lịch
Điện Biên không thể không nghiên cứu, khai thác các giá trị của nghề dệt may
của ngƣời Thái ở Noong Bua.
Nghiên cứu về vấn đề này đã đƣợc đề cập sơ lƣợc trong một số các bài
báo và trên một số các phƣơng tiện thông tin đại chúng. Tuy nhiên, hiện nay
vẫn chƣa có một công trình chuyên luận nào đề cập một cách có hệ thống.
Bản thân em là một ngƣời yêu thích du lịch, ƣa sự tìm tòi khám phá, và đặc
Nghề dệt may của người Thái ở Noong Bua với phát triển du lịch văn hóa ở Điện Biên
biệt quan tâm đến vấn đề này. Với các lý do nêu trên cộng với sự động viên
khuyến khích của PGS.TS. Trần Bình, em mạnh dạn chọn đề tài Nghề dệt
may của người Thái ở Noong Bua với phát triển du lịch văn hóa ở Điện Biên
làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình. Hy vọng đề tài này sẽ đóng góp
đƣợc một phần nào đó vào việc: vừa khai thác đƣợc các giá trị của nghề dệt
may ở Noong Bua phục vụ phát triển du lịch, vừa bảo tồn đƣợc văn hóa
truyền thống Thái.