Văn học trung đại Việt Nam kéo dài trong thời gian khoảng mười thế kỉ, trong
một nghìn năm hình thành và phát triển của mình văn học trung đại luôn đồng hành
cùng những thăng trầm của văn hóa và lịch sử dân tộc. Tiếp nối giá trị văn hóa tinh
thần của văn học dân gian, tiếp thu những tinh hoa của văn học Trung Quốc, bắt nguồn
từ thực tế xã hội, văn học giai đoạn này đã tích lũy cho mình một bề dày trầm tích
những giá trị không thể phủ nhận và luôn luôn là đối tượng tìm hiểu và nghiên cứu hấp
dẫn đối với các thế hệ sau, dù rằng đó là công việc không hề dễ dàng bởi khoảng cách
về thời gian, không gian, đặc biệt là về văn tự. Tuy nhiên, những khó khăn đó chưa khi
nào làm nhụt chí những người yêu mến văn chương quá khứ và tự hào về truyền thống
văn hóa, văn hiến dân tộc. Lớp lớp các nhà nghiên cứu bằng tài năng, tâm huyết của
mình đã lội ngược dòng thời gian, tìm về với những giá trị văn hóa tinh thần của cha
ông, khám phá, gìn giữ vẻ đẹp của văn chương quá khứ để dòng chảy của văn học
truyền thống tiếp tục bồi đắp cho văn chương của các giai đoạn sau này.
Trong lịch sử hình thành và phát triển của văn học trung đại thì văn học thế
kỉ XVIII – nửa đầu thế kỉ XIX là một giai đoạn văn học đặc biệt với sự ra đời của
hàng loạt các tên tuổi lớn và các tác phẩm có giá trị. Bước sang thời kì này các nhà
nho bên cạnh việc sáng tác đã bắt đầu quan tâm đặc biệt tới học thuật nói chung và
học thuật văn chương nói riêng. Mặc dù đây là công việc đã được thực hiện từ
những thế kỉ trước, nhưng phải đến thế kỉ XVIII mới thực sự nở rộ cả về quy mô và
chất lượng. Trong số những nhà nho làm học thuật của giai đoạn này nổi bật là Lê
Quý Đôn, Bùi Huy Bích, Phan Huy Chú – những người mang đến một diện mạo hoàn
chỉnh cho nền học thuật Việt Nam thế kỉ XVIII – nửa đầu thế kỉ XIX.