Văn hóa là một phạm trù dùng để nói về quá trình phát triển của xã
hội, là khả năng và năng lực sáng tạo của con người. Quá trình phát triển đó
được phản ánh trong các hình thức và kiểu tổ chức cuộc sống cũng như hoạt
động của con người, được phản ánh trong những giá trị vật chất và tinh thần
do con người sáng tạo ra. Văn hóa chính trị mang tính đặc trưng của văn hóa
toàn thể, nhưng nhấn mạnh đến những yếu tố xác định đặc tính riêng của mỗi
cộng đồng, mỗi nền văn hóa. Do vậy, mới có những mô hình văn hóa chính trị
trong lịch sử như: văn hóa chính trị bộ lạc, văn hóa chính trị tham dự và mô
hình văn hóa của mỗi quốc gia trong xã hội hiện đại
Văn hóa chính trị không đơn thuần, không phiến diện là biểu hiện của
hành vi văn hóa như quan niệm thông thường trong các hoạt động chính trị;
mà văn hóa chính trị là huyết mạch, là nguồn sống, là nguồn sức mạnh bên
trong của mỗi bản thân cơ thể chính trị; nó quy định một nền chính trị đầy sức
sống, đầy tiềm năng, đầy sức mạnh. Nhưng nó là sức sống, sức mạnh của một
nền chính trị vươn tới những giá trị cao đẹp, nhân đạo và nhân văn.
Trên phương diện lý luận và như thực tiễn ở nước ta hiện nay, vấn đề
nhận thức về văn hóa chính trị đang ngày càng được quan tâm. Đặc biệt, trong
quá trình xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, toàn cầu hóa, hợp tác quốc
tế. Do đó, nhận thức về văn hóa chính trị Việt Nam góp phần khắc phục
những lực cản từ phía bên ngoài và từ nội bộ bên trong của nền chính trị, đó
là sự thờ ơ, lãnh đạm của một bộ phận nhân dân, thậm chí của cả một bộ phận
cán bộ của trong hàng ngủ của Đảng.Văn hóa chính trị có vai trò to lớn trong
việc nâng cao giá trị cao đẹp, tính tích cực chính trị của công dân. Với ý nghĩa
đó, việc nâng cao nhận thức về văn hóa chính trị trở thành một phương pháp
có vai trò định hướng nhằm giảm tình trạng thờ ơ, lãnh đạm trong chính trị.