Khôi phục và phát triển các LN là nội dung quan trọng của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn nhằm góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập và cải thiện đời sống cho người nông dân, đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu, đóng góp tích cực vào quá trình lành mạnh hóa các quan hệ xã hội ở nông thôn, khơi dậy các nguồn lực để phát triển kinh tế ở các địa phương cũng như trong phạm vi cả nước, đồng thời phát huy bản sắc dân tộc.
Trải qua những bước thăng trầm của lịch sử, LN ở nước ta có lúc thịnh, lúc suy, phát triển mạnh vào những năm 60 – 70 (thế kỷ XX) dưới các hình thức hợp tác xã tiểu thủ công nghiệp, sau đó phát triển chậm lại vào thập kỷ 80. Đến đầu những năm 90, nền kinh tế nước ta chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, sản phẩm LN phải cạnh tranh mạnh mẽ với sản phẩm cùng loại được sản xuất bằng công nghệ tiên tiến có chất lượng tốt hơn, đẹp hơn, giá cả thấp hơn; do thị trường truyền thống về tiêu thụ sản phẩm LN không còn bởi sự sụp đổ của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu đã làm cho sản xuất ở nhiều LN đình đốn, thậm chí bị suy thoái, mai một dần.
Nhận thức rõ vai trò và thực trạng phát triển của LN, Hội nghị lần thứ 5, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VII đã xác định: “Phải có chính sách mở rộng thị trường, khuyến khích khôi phục và phát triển các LN, nâng cao độ tinh xảo, tính dân tộc độc đáo trong các chủng loại mặt hàng” . Đến Đại hội VIII, Đảng ta coi phát triển LN là một bộ phận không thể tách rời của kinh tế nông thôn và là một trong những nội dung của công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Đại hội IX, X của Đảng tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của LN và chỉ rõ: “Hình thành các khu vực tập trung công nghiệp, các điểm công nghiệp ở nông thôn, các LN gắn với thị trường trong nước và xuất khẩu”, đồng thời “phải phát triển bền vững các LN” .