Khoang xương, tiến triển tự nhiên của bướu, bờ phẫu thuật
Enneking năm 1980 đưa ra bảng phân giai đoạn và các khái
niệm về khoang và bờ phẫu thuật, đặt nền tảng cho phẫu thuật bảo
tồn chi các bướu xương.
(1) Khoang xương
– Xương được xem như một “khoang”, giới hạn bởi vỏ xương
hoặc màng xương, màng sụn.
– Bướu còn nằm trong các cấu trúc giải phẫu trên thì được gọi là
“trong khoang”, nếu bướu lan vào phần mềm thì được xác định là
“ngoài khoang”. Các khoang của phần mềm được giới hạn bởi các
màng cân, vách liên cơ và xương.
(2) Tiến triển tự nhiên của bướu xương
– Khi một bướu xương phát triển sẽ kích thích mô bình thường
xung quanh tạo nên “vỏ bao giả” ở quanh tổn thương. Vỏ bao giả có
thể là đường viền xương xơ đặc hoặc phản ứng màng xương. Cơ thể
cũng phản ứng với mô bướu hình thành nên “vùng phản ứng” gồm
mô hạt viêm, phù nề và mạch máu tân tạo bao quanh khối bướu cùng
vỏ bao.
– Tất cả các bướu ác đều có tế bào ung thư trong vùng phản ứng
gọi là các “tổn thương vệ tinh”. Các bướu có độ ác cao còn cho
những “ổ di căn trong khoang” ở ngoài vùng phản ứng gọi là “tổn
thương nhảy cóc”. Bướu ác xương có thể di căn thường đến phổi, các
xương khác và đôi khi đến hạch bằng đường mạch máu.
(3) Bờ phẫu thuật
Bờ cắt trong tổn thương (nạo bướu): Đường mổ cắt qua vỏ bao
và lấy bỏ tổn thương. Phẫu thuật cắt trong tổn thương áp dụng cho
các tổn thương giả bướu và các bướu lành.
– Bờ cắt trọn: Lấy bỏ tổn thương cùng với vỏ bao, đường mổ ở
giữa vỏ bao và vùng phản ứng. Phẫu thuật với bờ cắt trọn áp dụng
cho các bướu lành. Phẫu thuật này không thích hợp cho các bướu ác
vì không lấy bỏ được các tổn thương vệ tinh nằm trong vùng phản
ứng.