Đối với các nước đang phát triển trong thời kỳcông nghiệp hóa và mởcửa hội nhập
kinh tế, thâm hụt cán cân thương mại là một hiện tượng khá phổbiến vì yêu cầu nhập
khẩu rất lớn trong khi khảnăng cạnh tranh của nền kinh tếcòn hạn chế, do đó mức tăng
trưởng xuất khẩu trong ngắn hạn không thểbù đắp thâm hụt thương mại. Tuy nhiên, nếu
tình trạng này diễn ra thường xuyên và dai dẳng cho thấy, sựyếu kém trong điều tiết kinh
tếvĩmô và hậu quả đối với nền kinh tếrất trầm trọng.
ỞViệt Nam, nhập siêu đã kéo dài liên tục từnhững năm 1990 trởlại đây.Trong suốt
quá trình phát triển kinh tếkéo dài hơn 20 năm, Việt Nam chỉxuất siêu duy nhất một lần
năm 1992.Việc nhập siêu liên tục trong một khoảng thời gian dài nhưvậy đã đểlại nhiều
hệlụy cho nền kinh tế, cũng nhưmang đến nhũng rủi ro có thểgặp phải trong tương lai.
Có thểnói nhập siêu đã trởthành nút thắt của nhiều vấn đềkinh tếvĩmô hiện nay và đã
thu hút sựquan tâm của các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu kinh tếvà
giới doanh nhân cảnước. Tuy vậy, tình hình vẫn chưa được cải thiện đáng kể.
Thông qua đềtài, nhóm nghiên cứu hy vọng đưa ra một bức tranh bao quát vềtình
hình nhập siêu của nước ta, các nguyên nhân chính dẫn đến nhập siêu, phân tích đánh giá
các giải pháp kiềm chếnhập siêu của chính phủvà các chuyên gia, từ đó đưa ra kết luận
và các giải pháp của nhóm.
Phương pháp chủyếu nhóm sửdụng là phương pháp phân tích, thống kê.Nghiên cứu
sửdụng rất nhiều thông tin và sốliệu từcác nguồn khác nhau kểcảtrong nước và ngoài
nước. Các sốliệu dùng đểphân tích tình hình nhập siêu được tổng hợp chủyếu từnguồn
đã được Tổng cục thống kê, BộCông thương, BộNgoại giao công bố.